Δεν είναι τυχαίο ότι το νέο πρόγραμμα για την τοπική αυτοδιοίκηση ονομάστηκε «Κλεισθένης». Ο Κλεισθένης ήταν Αθηναίος πολιτικός που έδρασε τον 6ο αιώνα π.Χ. και με μία σειρά μεταρρυθμίσεων κατέστησε δημοκρατικότερο το πολίτευμα της Αθήνας, μετά το τέλμα στο οποίο είχε περιέλθει την εποχή του τυράννου Πεισίστρατου. Οι αναλογίες (όχι φυσικά πολιτειακές) με το σήμερα είναι προφανείς: υπό το κράτος του Ν. 3852/2010 (πρόγραμμα «Καλλικράτης») η διοίκηση των δήμων και των περιφερειών ήταν μάλλον «προσωπική υπόθεση» των δημάρχων και των περιφερειαρχών, με τη φωνή της αντιπολίτευσης να προσκρούει εις ώτα μη ακουόντων. Αυτό ο «Κλεισθένης» θέλει να το αλλάξει.
Η κατάσταση μέχρι σήμερα όχι μόνον ανέκοπτε κάθε προσπάθεια αποτελεσματικής αντιπολιτευτικής ρητορικής, αλλά απογύμνωνε την αντιπολίτευση από τη δυνατότητα να συνδιαμορφώσει, μαζί με τη συμπολίτευση, την εφαρμοζόμενη πολιτική. Η πρόταση ήταν μία, η εισήγηση της συμπολίτευσης. Από τη στιγμή που η πλειοψηφία ήταν δεδομένη, όλες οι υπόλοιπες προτάσεις συνήθως κατέληγαν στον κάλαθο των αχρήστων.
Η παραπάνω νοοτροπία εκπορευόταν (και) από το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής: ο «Καλλικράτης» απέδιδε στον συνδυασμό του εκάστοτε δημάρχου ή περιφερειάρχη τουλάχιστον τα 3/5 των εδρών του οικείου συμβουλίου και μάλιστα ανεξαρτήτως της επίδοσής του μεταξύ των εκλογέων. Αποτέλεσμα αυτής της νομοθετικής επιλογής ήταν η εμφάνιση στρεβλώσεων στην εκπροσώπηση.
Ο «Κλεισθένης» εισάγοντας το σύστημα της απλής αναλογικής επιλύει -σε δεοντολογικό τουλάχιστον επίπεδο- τα παραπάνω προβλήματα. Πράγματι, με το νέο εκλογικό σύστημα εξαλείφονται τα φαινόμενα πρόδηλης δυσαναλογίας ανάμεσα στο ποσοστό των ψήφων που λαμβάνει κάποιος συνδυασμός και των εδρών που τελικά καταλαμβάνει, ενώ η ισότητα της ψήφου (απορρέουσα από τη δημοκρατική αρχή και την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας) υλοποιείται στην πράξη.
Πολλοί αντιλέγουν ότι η απλή αναλογική θα οδηγήσει σε ακυβερνησία. Ωστόσο, ισότητα της ψήφου και αποτελεσματική διοίκηση δεν είναι έννοιες συγκρουόμενες. Η αποτελεσματικότητα και ο χρηστός χαρακτήρας της διοίκησης δεν θα πρέπει να εξαρτάται από την κατοχή της πλειοψηφίας και, επομένως, τη μονομερή ικανότητα του δημάρχου ή του περιφερειάρχη να επιβάλει τις επιλογές του.
Για να ξεπεράσουμε σε πρακτικό επίπεδο τα προβλήματα του παρελθόντος, θα πρέπει να αντιληφθούμε την αποτελεσματική και χρηστή διοίκηση ως έννοιες πολιτικές και όχι αριθμητικές-τυπικές. Το κρίσιμο είναι, δηλαδή, εάν οι επιλογές της εκάστοτε δημοτικής ή περιφερειακής αρχής συναντούν πραγματική κοινωνική αποδοχή, η οποία εξασφαλίζει και την αναγκαία υποστήριξη των επιλογών αυτών στο δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο.
Αυτή η λογική, σε συνδυασμό με την αναλογική συγκρότηση των συμβουλίων, θα λειτουργήσει αμφιδρόμως ευεργετικά: από τη μία πλευρά, οι δημοτικές και περιφερειακές αρχές θα μπουν σε μία διαδικασία δημοκρατικού διαλόγου, συνεννόησης και αναζήτησης προγραμματικών συγκλίσεων. Από την άλλη, θα αυξηθεί το αίσθημα ευθύνης όλων των παρατάξεων, που θα είναι υποχρεωμένες πλέον να εισφέρουν συγκεκριμένες, εποικοδομητικές και ουσιαστικές προτάσεις, πράγμα που μέχρι σήμερα εναπόκειτο στην αγαθή προαίρεση ελαχίστων, ως εξαιρέσεων εμφανιζομένων, ευσυνείδητων συμβούλων.
* Ο Τροχόπουλος Κωνσταντίνος του Γεωργίου-Ξανθίππου είναι δικηγόρος, απόφοιτος Νομικής Α.Π.Θ., Μ.Δ.Ε. Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης (κατεύθυνση Διοικητικού Δικαίου) Δ.Π.Θ., Μ.Δ.Ε. Διεθνών Σπουδών (κατεύθυνση Ευρωπαϊκού Δικαίου) Δ.Π.Θ. και υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Βέροιας με τον συνδυασμό «Προτεραιότητα στον Πολίτη» του υποψηφίου Δημάρχου Βέροιας κ. Αντώνη Μαρκούλη
Η κατάσταση μέχρι σήμερα όχι μόνον ανέκοπτε κάθε προσπάθεια αποτελεσματικής αντιπολιτευτικής ρητορικής, αλλά απογύμνωνε την αντιπολίτευση από τη δυνατότητα να συνδιαμορφώσει, μαζί με τη συμπολίτευση, την εφαρμοζόμενη πολιτική. Η πρόταση ήταν μία, η εισήγηση της συμπολίτευσης. Από τη στιγμή που η πλειοψηφία ήταν δεδομένη, όλες οι υπόλοιπες προτάσεις συνήθως κατέληγαν στον κάλαθο των αχρήστων.
Η παραπάνω νοοτροπία εκπορευόταν (και) από το εκλογικό σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής: ο «Καλλικράτης» απέδιδε στον συνδυασμό του εκάστοτε δημάρχου ή περιφερειάρχη τουλάχιστον τα 3/5 των εδρών του οικείου συμβουλίου και μάλιστα ανεξαρτήτως της επίδοσής του μεταξύ των εκλογέων. Αποτέλεσμα αυτής της νομοθετικής επιλογής ήταν η εμφάνιση στρεβλώσεων στην εκπροσώπηση.
Ο «Κλεισθένης» εισάγοντας το σύστημα της απλής αναλογικής επιλύει -σε δεοντολογικό τουλάχιστον επίπεδο- τα παραπάνω προβλήματα. Πράγματι, με το νέο εκλογικό σύστημα εξαλείφονται τα φαινόμενα πρόδηλης δυσαναλογίας ανάμεσα στο ποσοστό των ψήφων που λαμβάνει κάποιος συνδυασμός και των εδρών που τελικά καταλαμβάνει, ενώ η ισότητα της ψήφου (απορρέουσα από τη δημοκρατική αρχή και την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας) υλοποιείται στην πράξη.
Πολλοί αντιλέγουν ότι η απλή αναλογική θα οδηγήσει σε ακυβερνησία. Ωστόσο, ισότητα της ψήφου και αποτελεσματική διοίκηση δεν είναι έννοιες συγκρουόμενες. Η αποτελεσματικότητα και ο χρηστός χαρακτήρας της διοίκησης δεν θα πρέπει να εξαρτάται από την κατοχή της πλειοψηφίας και, επομένως, τη μονομερή ικανότητα του δημάρχου ή του περιφερειάρχη να επιβάλει τις επιλογές του.
Για να ξεπεράσουμε σε πρακτικό επίπεδο τα προβλήματα του παρελθόντος, θα πρέπει να αντιληφθούμε την αποτελεσματική και χρηστή διοίκηση ως έννοιες πολιτικές και όχι αριθμητικές-τυπικές. Το κρίσιμο είναι, δηλαδή, εάν οι επιλογές της εκάστοτε δημοτικής ή περιφερειακής αρχής συναντούν πραγματική κοινωνική αποδοχή, η οποία εξασφαλίζει και την αναγκαία υποστήριξη των επιλογών αυτών στο δημοτικό ή περιφερειακό συμβούλιο.
Αυτή η λογική, σε συνδυασμό με την αναλογική συγκρότηση των συμβουλίων, θα λειτουργήσει αμφιδρόμως ευεργετικά: από τη μία πλευρά, οι δημοτικές και περιφερειακές αρχές θα μπουν σε μία διαδικασία δημοκρατικού διαλόγου, συνεννόησης και αναζήτησης προγραμματικών συγκλίσεων. Από την άλλη, θα αυξηθεί το αίσθημα ευθύνης όλων των παρατάξεων, που θα είναι υποχρεωμένες πλέον να εισφέρουν συγκεκριμένες, εποικοδομητικές και ουσιαστικές προτάσεις, πράγμα που μέχρι σήμερα εναπόκειτο στην αγαθή προαίρεση ελαχίστων, ως εξαιρέσεων εμφανιζομένων, ευσυνείδητων συμβούλων.
* Ο Τροχόπουλος Κωνσταντίνος του Γεωργίου-Ξανθίππου είναι δικηγόρος, απόφοιτος Νομικής Α.Π.Θ., Μ.Δ.Ε. Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικής Επιστήμης (κατεύθυνση Διοικητικού Δικαίου) Δ.Π.Θ., Μ.Δ.Ε. Διεθνών Σπουδών (κατεύθυνση Ευρωπαϊκού Δικαίου) Δ.Π.Θ. και υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος του Δήμου Βέροιας με τον συνδυασμό «Προτεραιότητα στον Πολίτη» του υποψηφίου Δημάρχου Βέροιας κ. Αντώνη Μαρκούλη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τα σχόλια να είναι σύντομα και να χρησιμοποιείτε nickname για τη διευκόλυνση του διαλόγου. Ο «Βεροιώτης» δεν υιοθετεί τις απόψεις των σχολιαστών, οι οποίοι και είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι για αυτές.