Ενωμένοι Βλάχοι Έλληνες

Του Γιάννη Κ. Τσιαμήτρου

Βασικός, θεωρώ, παράγοντας και θεμελιώδης προϋπόθεση για την Δημοκρατία είναι η έκφραση όλων των απόψεων όταν εκφράζονται θεσμικά στο Κοινοβούλιο από τους βουλευτές που εκπροσωπούν τους πολίτες ενός κράτους, στις συνελεύσεις από τα μέλη που απαρτίζουν ένα σύλλογο και ούτω καθεξής. Στην περίπτωση μιας συγκεκριμένης ελληνικής πληθυσμιακής ομάδας, όπως οι Βλάχοι, υπάρχουν όργανα και σε πρωτογενή και σε δευτερογενή βαθμίδα (Σύλλογοι, Ομοσπονδίες). Στην Ομοσπονδία μάλιστα εκφράζονται οι απόψεις όλων των συλλόγων.

Εκεί υπάρχουν οι διάφορες επιτροπές, επιστημονικές, λαογραφικές, κοινωνικές, δημοσιογραφικές και εκεί διοργανώνονται τα συνέδρια, τα συμπόσια, οι εκδηλώσεις κ.ά.

Εκεί γίνονται οι ‘ζυμώσεις’ και, όπως συμβαίνει δημοκρατικά, η πλειοψηφούσα άποψη καθορίζει την πορεία και τον άξονα κατεύθυνσης αυτής της πληθυσμιακής ομάδας (κάποιοι την αποκαλούν ‘εθνοτική ομάδα’, καταχρηστικά, κατά τη γνώμη μου. Αλλά δεν είναι του παρόντος να το αναλύσω στο παρόν σημείωμα).

Εκεί μπορούν να γίνουν, αν πρέπει, οι ανατροπές ή ο,τιδήποτε άλλο. Όλα εκεί είναι ανοικτά χωρίς καμιά ‘φοβικότητα’ ή ‘δαιμονοποίηση’. Εκεί λέγονται και πρέπει να λέγονται όλα. Εκεί παίρνονται οι αποφάσεις. Και εκεί κρίνεται και η μη τήρηση των αποφάσεων. Αυτό μας λέει η Δημοκρατία, που γεννήθηκε στον τόπο μας.

Αλήθεια, γιατί να χρειάζονται άλλες ‘εταιρείες’ και μάλιστα ‘πολιτισμού’ των Βλάχων; Δεν μας αρκεί ο Ελληνικός διαχρονικός Πολιτισμός; Μήπως η επιλογή της λέξης ‘πολιτισμός’ (των Βλάχων) δεν χρειαζόταν, γιατί ίσως να υπονοεί ή να προαναγγέλλει κάτι άλλο; Ελπίζω να μη θεωρηθεί και αυτό εκδήλωση φοβικότητας ή ‘κυνηγιού μαγισσών’. Δεν έχουμε συνηθίσει στους τίτλους των συλλόγων/εταιρειών να μπαίνει το ουσιαστικό ‘πολιτισμός’. Μήπως το επίθετο ‘πολιτιστικός’ ήταν αρκετό, όπως συμβαίνει σε κάθε σύλλογο ή εταιρεία στην χώρα μας; Αλήθεια, δεν μας αρκεί η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων, καθώς και η Παγκόσμια Βλάχικη Αμφικτιονία, της οποίας είναι μέλος η Ομοσπονδία; Δεν εκφράζουν αυτοί οι θεσμοί τις ανησυχίες των Βλάχων Ελλήνων; Και αν κάτι δεν πάει καλά με αυτούς τους θεσμούς, εκεί δεν θα πρέπει να είναι ο στίβος για ευγενή άμιλλα, αντιπαράθεση, κριτική με επιχειρήματα και λήψη ενωτικών και ομόψυχων αποφάσεων;

Η Ιστορία και ο ‘θυμόσοφος λαός’ (π.χ. ‘το πρόβατο που ξεκόβει από το μαντρί, το τρώει ο λύκος’) μας διδάσκουν ότι πρέπει να επικρατεί τελικά η σύνθεση των απόψεων, η ομόνοια και η ομοψυχία σε αντίθεση με τις ακραίες καταστάσεις και τις εμμονές, από όπου και αν προέρχονται. Θεωρώ έτσι ότι στα θεσμικά πλαίσια περισσότερο μπορούν να σταθούν και να καρποφορήσουν οι αγωνίες και οι προσδοκίες αυτού του εκλεκτού κομματιού του Ελληνισμού, των Βλάχων/Αρμάνων μας.

Η χώρα μας (Ελλάδα - να το λέμε αυτό) και ο Ελληνισμός είναι γνωστό ότι υπέφεραν και υποφέρουν από διχαστικές και εμφύλιες καταστάσεις, τόσο από τότε που έγινε το νεοελληνικό κράτος, όσο και διαχρονικά, ανά τους πολλούς αιώνες της ύπαρξης του πολιτισμού της. Οφείλουμε, ωστόσο, να τονίσουμε την επιβίωση του Ελληνισμού ακόμα και σε χαλεπούς καιρούς (ρωμαιοκρατία, φραγκοκρατία και τουρκοκρατία), όπως μας διαβεβαιώνουν εγκριτότατοι ιστορικοί (π.χ. Α. Βακαλόπουλος).

Η άποψή μου είναι ότι οι Βλάχοι μας αποτελούν σάρκα και αίμα αυτού του πολιτισμού και το δεύτερο γλωσσικό τους εργαλείο, τα βλάχικα, που αποκτήθηκε κατά την ρωμαϊκή κατάκτηση, σιγά-σιγά συρρικνώνεται λόγω μη χρηστικότητας του και της αλλαγής της ζωής (αστικός τρόπος ζωής κλπ), όπως, βέβαια, μας λένε οι ψύχραιμοι επιστήμονες. Έτσι, άλλωστε, συνέβη/συμβαίνει και σε όλα τα ελληνικά γλωσσικά ιδιώματα (ρουμλουκιώτικα, ηπειρωτικά, θεσσαλικά, θρακιώτικα κλπ).

Οι ίδιοι μάλιστα θα αποφασίσουν τι θα κάνουν με αυτό το γλωσσικό εργαλείο. Πάντως, θέλω να τονίσω ότι αυτοί που ‘κλαίγονται’ για τα βλάχικα’ είναι οι ίδιοι που ‘βάζουν την ταφόπλακα’ σε αυτά, γιατί, απλά, πολύ λίγοι από αυτούς τα ομιλούν στους απογόνους τους. Σε καμιά περίπτωση δεν θέλω να υποβιβάσω τα βλάχικα. Οι ίδιοι οι Βλάχοι τα υποβιβάζουν, όταν δεν τα χρησιμοποιούν.

Όσα συνέδρια και να γίνουν, δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την παλιά και παραδοσιακή ζωή τους στις παλιές μορφές και σε όλα τα επίπεδα (κτηνοτροφική ζωή, ομιλία, ήθη έθιμα, μαγειρική, ενδυμασία, αρχιτεκτονική κλπ). Απλά μπορούν να γίνουν αναβιώσεις και επιστημονική μελέτη όλων αυτών τον στοιχείων! Πράγματα που γίνονται κιόλας. Οι σκέψεις μου δεν είναι, νομίζω, μοιρολατρικές! Είναι ρεαλιστικές και προσγειωμένες.

Προσωπικά, θεωρώ ότι οι Βλάχοι μας έχουν διατηρήσει - όσο μπόρεσαν βέβαια - περισσότερο από τις άλλες ελληνικές πληθυσμιακές ομάδες, πολύ παλιά έθιμα των Ελλήνων, όπως και οι Σαρακατσάνοι κλπ, ως παλιός & μη αστικός, απομονωμένος, ορεινός και μετακινούμενος πληθυσμός που ήταν. Το διαπιστώνω και στην χορευτική (ο χορός είναι το αντικείμενό μου και σε πρακτικό και σε διδακτικό επίπεδο) και την μουσική τους έκφραση, από τους ρυθμούς τους, οι οποίοι δεν είναι τίποτε άλλο από επιβίωση αρχαίων ελληνικών ρυθμών: και δάκτυλοι και ίαμβοι, και παίονες και επίτριτοι κλπ, και μάλιστα σε αργή αγωγή (ταχύτητα).

Μέσα στο Παρόν και το Μέλλον - με την εμπειρία του Παρελθόντος - όπου όλα βρίσκονται σε εξέλιξη, θεωρώ, ότι με αγάπη, σύνεση, ψυχραιμία, καρδιά και ρεαλισμό οι Βλάχοι Έλληνες, ΕΝΩΜΕΝΟΙ & ΟΜΟΨΥΧΟΙ, θα μπορέσουν να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους και τις προσδοκίες τους μέσα σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει!!

Γραμουστιάνοι στη Πρωσοτσάνη

Συρακιώτες

Σελιώτες

Μετσοβίτες

Σαμαρινιώτες