Γιατί συχνά αρρωσταίνετε αμέσως μετά τα Χριστούγεννα και όχι κατά τη διάρκειά τους

Πολλοί παρατηρούν το ίδιο μοτίβο κάθε χρόνο: τα καταφέρνουν στις χριστουγεννιάτικες συγκεντρώσεις νιώθοντας καλά, μόνο και μόνο για να αρρωστήσουν μερικές μέρες αργότερα.

Οι ειδικοί δημόσιας υγείας το αναγνωρίζουν αυτό ως ένα πραγματικό και εξηγήσιμο φαινόμενο.

Το να αρρωστήσεις μετά τα Χριστούγεννα και όχι κατά τη διάρκειά τους συνδέεται με το πώς αλληλεπιδρούν το στρες, η ανοσία, η έκθεση σε ιούς και ο χρόνος ανάρρωσης, όχι με την... κακή τύχη.

Το ανοσοποιητικό σύστημα υπό χριστουγεννιάτικο στρες

Τις ημέρες πριν και κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων, το σώμα βρίσκεται συχνά υπό παρατεταμένο φυσιολογικό στρες. Τα ταξίδια, ο προγραμματισμός, η συναισθηματική ένταση, η διαταραχή του ύπνου, το αλκοόλ και οι διατροφικές αλλαγές ενεργοποιούν την αντίδραση στο στρες.

Από ιατρικής άποψης, το παρατεταμένο στρες:

• Αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης
• Καταστέλλει ορισμένες ανοσολογικές λειτουργίες
• Μειώνει την ικανότητα του σώματος να αναπτύσσει μια ταχεία ανοσολογική απόκριση

Αυτό συνήθως δεν προκαλεί άμεση ασθένεια. Αντίθετα, μειώνει την αντίσταση, καθιστώντας ευκολότερο το να “κολλήσετε” κάποιο ιό, κάτι που την περίοδο αυτή κάθε χρόνο είναι πολύ σύνηθες (γρίπη, κρυολογήματα, COVID-19 κλπ).

Γιατί τα συμπτώματα δεν εμφανίζονται αμέσως

Όταν οι ιοί εισέρχονται στο σώμα, δεν προκαλούν άμεσα συμπτώματα. Οι περισσότεροι συνηθισμένοι ιοί του αναπνευστικού συστήματος έχουν περίοδο επώασης που κυμαίνεται από μία έως αρκετές ημέρες.

Κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων:

• Η έκθεση συμβαίνει συχνά σε συγκεντρώσεις σε κλειστούς χώρους
• Το ανοσοποιητικό σύστημα καταστέλλεται προσωρινά
• Το σώμα μπορεί αρχικά να κρατήσει τα συμπτώματα μακριά

Μόλις το φορτίο στρες μειωθεί μετά τα Χριστούγεννα, το ανοσοποιητικό σύστημα μεταβαίνει από «λειτουργία αντιμετώπισης» σε λειτουργία φλεγμονώδους απόκρισης, επιτρέποντας στα συμπτώματα να εμφανιστούν.

Η έκθεση σε ιούς κορυφώνεται κατά τη διάρκεια των χριστουγεννιάτικων συγκεντρώσεων

Τα Χριστούγεννα δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για μετάδοση ιών:

• Συγκεντρώσεις σε εσωτερικούς χώρους
• Στενή, παρατεταμένη επαφή
• Κακός αερισμός
• Κοινόχρηστες επιφάνειες

Οι άνθρωποι συχνά εκτίθενται σε ιούς λίγο πριν ή κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων, αλλά η ασθένεια γίνεται αισθητή μόνο μετά την πάροδο της περιόδου επώασης.

Η απώλεια ύπνου καθυστερεί την ανοσολογική άμυνα

Ο ύπνος είναι ένας από τους ισχυρότερους ρυθμιστές της ανοσολογικής λειτουργίας. Κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων:

• Οι ώρες ύπνου είναι αργότερα το βράδυ
• Το αλκοόλ, που πολλοί καταναλώνουν παραπάνω, καταστρέφει τον ύπνο
• Η ποιότητα του ύπνου μειώνεται ακόμη και αν αυξηθεί ο συνολικός χρόνος ύπνου

Η στέρηση ύπνου μειώνει την αποτελεσματικότητα των ανοσοκυττάρων, ιδιαίτερα τα φυσικά φονικά κύτταρα, που βοηθούν στον έλεγχο της πρώιμης αναπαραγωγής του ιού. Αυτή η καθυστέρηση επιτρέπει στους ιούς να αποκτήσουν πρόσβαση πριν εμφανιστούν τα συμπτώματα.

Το αλκοόλ αποδυναμώνει προσωρινά την ανοσολογική απόκριση

Η κατανάλωση αλκοόλ είναι συνήθως υψηλότερη γύρω στα Χριστούγεννα. Από ανοσολογικής άποψης, το αλκοόλ:

• Εμποδίζει την σηματοδότηση των ανοσοκυττάρων
• Αυξάνει την ευαισθησία σε αναπνευστικές λοιμώξεις
• Επιδεινώνει την ποιότητα του ύπνου, πλήττοντας την ανοσοκαταστολή του οργανισμού

Ακόμα και οι βραχυπρόθεσμες αυξήσεις στην κατανάλωση αλκοόλ μπορούν να μειώσουν σημαντικά την ανοσοποιητική ανθεκτικότητα.

Ο κρύος καιρός παίζει πρόσθετο ρόλο

Ο κρύος, ξηρός χειμερινός αέρας στεγνώνει τις ρινικές διόδους, αποδυναμώνοντας ένα βασικό φυσικό φράγμα κατά των ιών. Σε συνδυασμό με την εσωτερική θέρμανση και τον μειωμένο αερισμό, αυτό αυξάνει την ευπάθεια, ειδικά μετά την ανοσοκαταστολή.

Συχνές Ερωτήσεις

Είναι το να αρρωστήσεις μετά τα Χριστούγεννα σημάδι ενός αδύναμου ανοσοποιητικού συστήματος;

Όχι. Αντανακλά προσωρινή ανοσοκαταστολή ακολουθούμενη από καθυστερημένη αντίδραση.

Το άγχος καθυστερεί πραγματικά τα συμπτώματα της ασθένειας;

Ναι. Οι ορμόνες του στρες μπορούν να αμβλύνουν τις φλεγμονώδεις αντιδράσεις, που προκαλούν συμπτώματα.

Γιατί αρρωσταίνω πάντα αμέσως μετά την επιστροφή στην εργασία;

Η μείωση του στρες συν τον χρόνο επώασης συχνά ευθυγραμμίζεται με την επανέναρξη της ρουτίνας.

Συμπέρασμα

Οι άνθρωποι συχνά αρρωσταίνουν μετά τα Χριστούγεννα, όχι κατά τη διάρκειά τους, επειδή η έκθεση σε ιούς, η καταστολή του ανοσοποιητικού και η καθυστερημένη εμφάνιση συμπτωμάτων συγκλίνουν γύρω από τις γιορτές. Το άγχος, η απώλεια ύπνου, το αλκοόλ και οι συγκεντρώσεις σε εσωτερικούς χώρους αποδυναμώνουν τις πρώιμες άμυνες, ενώ τα συμπτώματα εμφανίζονται μόνο όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επανενεργοποιηθεί.

Ο χρονισμός μπορεί να μοιάζει ανεξήγητος, αλλά αντανακλά την φυσιολογική βιολογία του ανοσοποιητικού συστήματος και όχι κάποια ξαφνική ευαλωτότητα.

Πηγή