Επίδομα Γάμου: Ποιοι το δικαιούνται - Τι ισχύει με το σύμφωνο συμβίωσης

Το επίδομα γάμου αποτελεί οικονομικό βοήθημα που μπορούν να λάβουν εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, υπό την προϋπόθεση ότι είναι έγγαμοι και ότι η καταβολή του προβλέπεται ρητά από τη σύμβαση εργασίας τους.

Στο παρελθόν, το επίδομα χορηγούνταν σε όλους τους παντρεμένους μισθωτούς ανεξαρτήτως φύλου, καθώς και σε άγαμους γονείς, χήρους, χήρες και διαζευγμένους εργαζόμενους. Ωστόσο, το ισχύον καθεστώς έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.

Στο παρόν κείμενο παρουσιάζεται τι ισχύει σήμερα για το επίδομα γάμου, ποιο είναι το ύψος του, ποιοι το δικαιούνται, αν είναι υποχρεωτική η καταβολή του και πώς αντιμετωπίζονται οι περιπτώσεις συμφώνου συμβίωσης.

Τι είναι το επίδομα γάμου

Το επίδομα γάμου θεσπίστηκε με το άρθρο 4 της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) της 26/1/1988, η οποία κυρώθηκε με τον Ν. 1766/1988. Με την ΕΓΣΣΕ της 10/3/1989 καθορίστηκε σε ποσοστό 10% επί του βασικού μισθού ή ημερομισθίου, ενώ με τον Ν. 1849/1989 επεκτάθηκε και σε άγαμους, χήρους και διαζευγμένους εργαζόμενους.

Το 2012, όμως, με τον Ν. 4093, η αρμοδιότητα καθορισμού του κατώτατου μισθού μεταφέρθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο. Έκτοτε, οι ΕΓΣΣΕ ρυθμίζουν μόνο τους ελάχιστους μη μισθολογικούς όρους εργασίας, ενώ οι μισθολογικοί όροι –όπως τα επιδόματα– ισχύουν μόνο για εργαζόμενους που απασχολούνται από εργοδότες οι οποίοι συμμετέχουν στις συμβαλλόμενες εργοδοτικές οργανώσεις και πάντως δεν μπορεί να υπολείπονται του νομοθετημένου κατώτατου μισθού.

Ποιοι δικαιούνται σήμερα το επίδομα γάμου

Το επίδομα γάμου δικαιούνται εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα που είναι έγγαμοι και των οποίων η κλαδική, ομοιοεπαγγελματική ή εθνική συλλογική σύμβαση προβλέπει ρητά τη χορήγησή του. Υποχρέωση καταβολής έχουν μόνο οι επιχειρήσεις που ανήκουν σε εργοδοτικές οργανώσεις οι οποίες έχουν υπογράψει την ΕΓΣΣΕ, όπως ο ΣΕΒ, η ΓΣΕΒΕΕ, η ΕΣΕΕ, ο ΣΕΤΕ και ο ΣΒΕ. Επιχειρήσεις εκτός αυτών των φορέων δεν υποχρεούνται να καταβάλλουν το επίδομα, ενώ δεν χορηγείται στους εργαζόμενους του δημόσιου τομέα.

Τη θέση αυτή επιβεβαίωσε και ο Άρειος Πάγος με την απόφαση 812/2023 (Τμήμα Β1), κρίνοντας ότι το επίδομα γάμου αποτελεί μισθολογικό όρο εργασίας. Η επαναφορά του ως θεσμικού όρου δεσμεύει μόνο τους εργαζόμενους που απασχολούνται από εργοδότες συμβεβλημένους στην ΕΓΣΣΕ και όχι το σύνολο των μισθωτών.

Ποιο είναι το ποσό του επιδόματος

Το επίδομα γάμου ανέρχεται σε ποσοστό 10% επί του βασικού μισθού ή του ημερομισθίου. Με βάση τον ισχύοντα κατώτατο μισθό, το ποσό αντιστοιχεί περίπου σε 70 ευρώ τον μήνα, αν και το ακριβές ύψος μπορεί να μεταβάλλεται ανάλογα με τον βασικό μισθό.

Πώς καταβάλλεται

Για να ξεκινήσει η καταβολή του επιδόματος, ο δικαιούχος εργαζόμενος οφείλει να προσκομίσει στον εργοδότη του πιστοποιητικό γάμου. Το ποσό προστίθεται στον μηνιαίο μισθό. Σε αντίθεση με το επίδομα γάμου, το επίδομα παιδιού χορηγείται μέσω αίτησης στην πλατφόρμα της ΗΔΙΚΑ.

Ισχύει για σύμφωνο συμβίωσης;

Οι εργαζόμενοι που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης εξομοιώνονται πλήρως με τους έγγαμους, εφόσον πληρούν τις λοιπές προϋποθέσεις. Σύμφωνα με τον Ν. 4356/2015 και τον Ν. 4387/2016, τα μέρη συμφώνου συμβίωσης έχουν τα ίδια δικαιώματα και παροχές με τους έγγαμους σε θέματα εργατικού, κοινωνικοασφαλιστικού και προνοιακού δικαίου. Το Υπουργείο Εργασίας έχει διευκρινίσει ότι η εξομοίωση αυτή περιλαμβάνει και τη χορήγηση επιδόματος γάμου, όπου αυτό προβλέπεται.

Συμπέρασμα

Το επίδομα γάμου ανέρχεται στο 10% του βασικού μισθού ή ημερομισθίου και καταβάλλεται μόνο σε έγγαμους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα ή σε όσους έχουν σύμφωνο συμβίωσης, υπό την προϋπόθεση ότι προβλέπεται από τη συλλογική τους σύμβαση και ότι ο εργοδότης ανήκει σε συμβαλλόμενη εργοδοτική οργάνωση. Οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν το δικαιούνται. Τα χρήματα του επιδόματος αποτελούν μέρος του μισθού και μπορούν να διατεθούν ελεύθερα από τον εργαζόμενο, καλύπτοντας –αν το επιθυμεί– έξοδα που σχετίζονται με τον γάμο ή τη δεξίωση.

Πηγή