Ο υδροκίνητος αλευρόμυλος του Στέργιου Μάρκου «ζωντανεύει» το παρελθόν

Η Βέροια είναι μία πόλη με μεγάλη ιστορία και ένδοξο παρελθόν. Ανάμεσα στα αρχαία και βυζαντινά αξιοθέατα της πόλης που αξίζει να επισκεφτεί κανείς είναι και το Βυζαντινό Μουσείο που στεγάζεται στον εμβληματικό υδροκίνητο αλευρόμυλο του Στέργιου Μάρκου. Πρόκειται για ένα πρόσφατα ανακαινισμένο βιομηχανικό κτίριο των αρχών του 20ου αιώνα, το οποίο βρίσκεται στην ιστορική και γραφική γειτονιά της Κυριώτισσας.

Tο μουσείο έχει τέσσερις συνολικά ορόφους, στους τρεις απ’ τους οποίους θα συναντήσετε εννοιολογικά αυτοτελείς ενότητες από την μόνιμη έκθεση. Το υλικό της μόνιμης έκθεσης περιλαμβάνει μέρος της πλούσιας συλλογής φορητών εικόνων, σπάνιες τοιχογραφίες από ναούς και κοσμικά κτίρια, ψηφιδωτά δάπεδα, χειρόγραφα και παλαίτυπα, έργα αγγειοπλαστικής και μικροτεχνίας, νομίσματα και ξυλόγλυπτα, ταφικά ευρήματα, αρχιτεκτονικά γλυπτά και μαρμάρινες επιγραφές.

Η έκθεση του πρώτου ορόφου, με την οποία και εγκαινιάστηκε το μουσείο, παρουσιάζει τα κύρια στοιχεία του Βυζαντινού Πολιτισμού μέσα από το παράδειγμα της Βέροιας, μιας πόλης στην περιφέρεια της αυτοκρατορίας με σημαντική ιστορία και αξιόλογο μνημειακό πλούτο. Κύριος άξονας της οργάνωσης του εκτιθέμενου υλικού ήταν οι ποικίλες πολιτισμικές σχέσεις μεταξύ της Βέροιας και των μεγάλων κέντρων του βυζαντινού κόσμου, όπως η Κωνσταντινούπολη και η Θεσσαλονίκη, αλλά και με τις πόλεις του εγγύτερου μακεδονικού χώρου.

Η επικοινωνία των πόλεων ανιχνεύεται πολύπλευρα: στη λατρεία, στην τέχνη, στις οικονομικές και εμπορικές συναλλαγές, αλλά και στο ανθρώπινο δυναμικό, το βασικό φορέα διάδοσης των κυρίαρχων ιδεών. Με κριτήριο την πληροφορία που το ίδιο το αντικείμενο εμπεριέχει, καταρτίστηκαν πέντε συνολικά ενότητες, οι περισσότερες από τις οποίες φέρουν το συμβατικό τίτλο της πόλης, με την οποία σχετίζεται η Βέροια. Περπατώντας ανάμεσα στα εκθέματα, ξετυλίγεται μπροστά στα μάτια σας η ιστορία της πόλης από την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου, μέχρι και την απελευθέρωσή της από τους Οθωμανούς το 1912.

Ωστόσο, πέρα από τα αξιόλογα εκθέματα που φιλοξενεί στο εσωτερικό του, το ίδιο το κτίριο του μουσείου αποτελεί ένα αξιοθέατο. Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1911 σύμφωνα με τα σχέδια Γερμανών μηχανικών, και λειτούργησε μέχρι το 1960, αποτελώντας ένα εργοστάσιο «ορόσημο» για την πόλη της Βέροιας, με την αλευροποιία Μάρκου να ξεχωρίζει για το τέλειο σύστημα, που είχε ως κινητήρια δύναμη το νερό, από ένα παρακλάδι του Τριποτάμου, που περνούσε απ’ τη νότια μεριά του μύλου.

 

Το κτίριο είναι ορθογώνιο, πέτρινο, τετραώροφο, τυπικό δείγμα της αρχιτεκτονικής βιομηχανικών κτιρίων αυτής της περιόδου και η ομοιότητά του με άλλα κτίρια της εποχής στην ευρύτερη περιοχή αλλά και στην Ευρώπη είναι εμφανής. Σήμερα είναι πλήρως ανακαινισμένο, και μάλιστα βραβεύτηκε για την υποδειγματική του αποκατάσταση από τη Europa Nostra, ενώ στο εσωτερικό του φυλάσσονται ανεκτίμητοι βυζαντινοί θησαυροί, που σε συνδυασμό με τις πολλές εκκλησίες της πόλης, επιβεβαιώνουν τον χαρακτηρισμό της Βέροιας ως «Μικρής Ιερουσαλήμ».

Πηγή