Όσα πρέπει να γνωρίζετε για την οστεοπόρωση με κατάγματα

Τα οστεοπορωτικά κατάγματα προκύπτουν κυρίως λόγω της οστεοπόρωσης, μιας πάθησης κατά την οποία τα οστά είναι αρκετά αδύναμα, και επιρρεπή σε σπασίματα. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της χαμηλής οστικής μάζας. Ως αποτέλεσμα, υπάρχει υψηλός κίνδυνος καταγμάτων στην σπονδυλική στήλη, τους καρπούς και τα ισχία. Άνθρωποι που έχουν οστεοπόρωση μπορούν εύκολα να πάθουν κάποιο κάταγμα έπειτα από κάποια πτώση, μια απότομη κίνηση, σκύψιμο, ακόμη και χωρίς κάποια έντονη σωματική άσκηση. Ας δούμε όμως περισσότερα, όπως και τους κατάλληλους τρόπους αντιμετώπισης.

Για ποιους λόγους εμφανίζονται οστεοπορωτικά κατάγματα;

Οι πιο βασικές αιτίες που εμφανίζονται οστεοπορωτικά κατάγματα είναι η πρωτοπαθής και η δευτεροπαθής οστεοπόρωση. Στην πρωτοπαθή οστεοπόρωση ανήκει η μετεμμηνοπαυσιακή και η πρόωρη εμμηνόπαυση, η γεροντική και η ιδιοπαθής οστεοπόρωση. Συνήθως, η μετεμμηνοπαυσιακή εμφανίζεται σε γυναίκες που έχουν μπει στην εμμηνόπαυση και βιώνουν πολλές ορμονικές αλλαγές.

Από την άλλη, η δευτεροπαθής οστεοπόρωση αφορά τους ασθενείς που λαμβάνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα φαρμακευτικές αγωγές που περιέχουν κορτιζόνη και πάσχουν από παθήσεις όπως για παράδειγμα η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή ο σακχαρώδης διαβήτης.

Άλλες αιτίες για τις οποίες εμφανίζονται τα κατάγματα αυτά είναι:

    •Έλλειψη σημαντικών στοιχείων για την υγεία των οστών, όπως ασβέστιο και βιταμίνη D

    •Ελλειπής ή μηδαμινή σωματική άσκηση

    •Χαμηλό σωματικό βάρος

Τι συμπτώματα έχουν τα οστεοπορωτικά κατάγματα;

Τα βασικά συμπτώματα που εμφανίζονται σε αυτές τις περιπτώσεις είναι ο πόνος στην πλάτη ή τη μέση. Σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρείται και κύφωση (δηλαδή καμπούρα). Τα οστεοπορωτικά κατάγματα εμφανίζονται συνήθως στην ανώτερη οσφυϊκή ή κατώτερη οσφυϊκή μοίρα.

Υπάρχουν περιπτώσεις που η εντόπιση του πόνου δεν έχει κάποια σχέση με το σημείο του κατάγματος. Ένας ασθενής για παράδειγμα, μπορεί να αναφέρει πόνο στη μέση, αλλά το κάταγμα να είναι θωρακικό. Εξίσου πιθανό όμως είναι ο πόνος να αντανακλά και στο πόδι.

Ο πόνος από ένα τέτοιο κάταγμα επιδεινώνεται στην όρθια στάση και την κίνηση, ενώ μαλακώνει όταν ο πάσχων ξαπλώνει. Ακόμη και αντανακλαστικές κινήσεις, όπως για παράδειγμα ο βήχας και το φτέρνισμα μπορεί να επιδεινώσουν στιγμιαία τον πόνο.

Πώς αντιμετωπίζεται ένα κάταγμα από οστεοπόρωση;

Η αντιμετώπιση ενός κατάγματος που οφείλεται στην οστεοπόρωση απαιτεί προσεκτική προσέγγιση. Στόχος είναι τόσο η ανακούφιση από τον πόνο, όσο και η ενίσχυση της υγείας των οστών, για την πρόληψη εμφάνισης νέων καταγμάτων. Ας δούμε αναλυτικά τα βήματα που ακολουθούνται:

Διάγνωση και επιβεβαίωση της οστεοπόρωσης

Το πρώτο βήμα είναι να διαπιστωθεί αν υπάρχει πράγματι οστεοπόρωση. Αν δεν έχει γίνει ήδη μέτρηση οστικής πυκνότητας (DEXA), αυτή θεωρείται απαραίτητη. Εφόσον επιβεβαιωθεί η διάγνωση, ξεκινά ή προσαρμόζεται η κατάλληλη αντι-οστεοπορωτική αγωγή. Αν δεν υπάρχει οστεοπόρωση, θα πρέπει να διερευνηθούν άλλες αιτίες για το παθολογικό κάταγμα, όπως η ύπαρξη κάποιου όγκου (καλοήθη ή κακοήθη) ή κάποια λοίμωξη.

Αντιμετώπιση του πόνου

Τα παυσίπονα είναι σημαντικά, ειδικά τις πρώτες ημέρες, που ο πόνος μπορεί να είναι ιδιαίτερα έντονος. Η επιλογή των φαρμάκων γίνεται με βάση την ηλικία του ασθενούς και τα πιθανά άλλα προβλήματα υγείας. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν και ισχυρότερα παυσίπονα, όπως τα οπιούχα.

Ήπια κινητοποίηση

Η πλήρης κατάκλιση στο κρεβάτι δεν συνιστάται, εκτός από σπάνιες περιπτώσεις πολύ ηλικιωμένων και εξασθενημένων ασθενών. Αντιθέτως, ο ασθενής ενθαρρύνεται να σηκώνεται και να περπατά καθημερινά, όσο του επιτρέπει ο πόνος και η γενική του κατάσταση.

Χρήση ειδικού κηδεμόνα

Η εφαρμογή ενός κηδεμόνα (ορθοπεδικού νάρθηκα) μπορεί να βοηθήσει στην υποστήριξη της σπονδυλικής στήλης και στη μείωση του πόνου. Πρόκειται για ένα στήριγμα από σκληρό πλαστικό με μεταλλικά στοιχεία. Υπάρχουν και ειδικές κατασκευές που προσαρμόζονται στο σώμα του κάθε ασθενούς. Αν και κοστίζουν περισσότερο, προσφέρουν καλύτερη εφαρμογή και στήριξη. Αν ο ασθενής δεν μπορεί να κουνηθεί καθόλου, ίσως είναι βοηθητικό να χρησιμοποιεί κάποιες στιγμές της ημέρας αναπηρικό αμαξίδιο.

Ενδυνάμωση με φυσικοθεραπεία

Με τη βοήθεια εξειδικευμένου φυσικοθεραπευτή, ο ασθενής μαθαίνει να εκτελεί ήπιες και στοχευμένες ασκήσεις που ενισχύουν τους μυς του κορμού, συμβάλλοντας στη σταθερότητα και τη λειτουργικότητα της σπονδυλικής στήλης.

Χειρουργική παρέμβαση (όταν χρειάζεται)

Σε ορισμένες περιπτώσεις, όπου ο πόνος επιμένει ή το κάταγμα είναι ιδιαίτερα σοβαρό, μπορεί να προταθεί χειρουργική επέμβαση. Οι πιο συνηθισμένες μέθοδοι είναι η κυφοπλαστική και η σπονδυλοδεσία.

Παρακολούθηση της πορείας του κατάγματος

Η αποκατάσταση παρακολουθείται στενά για τουλάχιστον τρεις μήνες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, γίνεται ακτινογραφικός έλεγχος κάθε μήνα για να διαπιστωθεί η πορεία της επούλωσης. Αν μετά από αυτό το διάστημα ο πόνος επιμένει, μπορεί να υπάρχει επιδείνωση του υπάρχοντος κατάγματος ή ακόμη και νέο κάταγμα σε διαφορετικό σημείο.

Ένα κάταγμα από οστεοπόρωση δεν είναι ποτέ κάτι απλό, όμως με τη σωστή διάγνωση, την κατάλληλη αγωγή και την υποστήριξη από γιατρούς και φυσικοθεραπευτές, ο ασθενής μπορεί να επανέλθει σταδιακά στην καθημερινότητα του. Η πρόληψη, μέσω της έγκαιρης διάγνωσης της οστεοπόρωσης και της ενίσχυσης των οστών, είναι εξίσου σημαντική όσο και η αντιμετώπιση.