Παγκόσμιο περιβάλλον

Γράφει ο Νικόλαος Τσιαμούρας

Ένα από τα σημαντικότερα πράγματα που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε σαν κάτοικοι αυτού του πλανήτη είναι ότι το περιβάλλον επηρεάζει άμεσα τη γονιδιακή έκφραση και τελικά, την ίδια την ζωή.

Kαθημερινά ακούμε τους ειδικούς να μιλούν για την κλιματική κρίση και τη μείωση φυσικών πόρων και δράσεων που θα εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του πλανήτη.

Η παγκόσμια ημέρα Περιβάλλοντος είναι το κύριο μέσο των Ηνωμένων Εθνών για την ενθάρρυνση της παγκόσμιας ευαισθησίας και δράσης για το περιβάλλον. Πραγματοποιείται κάθε χρόνο από το 1973. Πάνω από 150 χώρες συμμετέχουν κάθε χρόνο…

Οι ουσίες που εισέρχονται στο σώμα μας μέσω της τροφής και της αναπνοής, επιδρούν άμεσα στην συμπεριφορά και τον μεταβολισμό των κυττάρων μας, που καλούνται να χρησιμοποιήσουν και να αποβάλλουν τις ουσίες που τους παρέχουμε.

Όσο περισσότερο λαμβάνουμε υπόψη το περιβάλλον σαν καταλυτικό παράγοντα ρύθμισης των διεργασιών του σώματος μας, τόσο υγιέστεροι θα είμαστε. Ένα υγιές περιβάλλον είναι η βασικότερη προϋπόθεση για έναν υγιή ανθρώπινο πληθυσμό. Το φυσικό περιβάλλον (θάλασσα, ουρανός, έδαφος, φυτά και ζώα) στηρίζει την ανθρώπινη ζωή.

Ο ερχομός της βιομηχανικής τεχνολογικής επανάστασης, η οποία συντελέστηκε κατά κύριο λόγο τα τελευταία 150 χρόνια ,έχει επιταχύνει σε μεγάλο βαθμό την υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος, εξαιτίας των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων. Η προστασία της ανθρώπινης υγείας θα πρέπει να αποτελεί πρωταρχική μας προσπάθεια.

Όμως φαίνεται ότι η αναζήτηση του πλούτου και ο πόθος για υλικές ανέσεις αποτελούν προτεραιότητες και αυτές είναι οι δραστηριότητες που επιταχύνουν την υποβάθμιση του παγκόσμιου περιβάλλοντος. Κανένα μέγεθος υλικού κέρδους δεν έχει μεγαλύτερη αξία από την ανάγκη του ανθρώπου για ανθρώπινη υγεία.

Οι άνθρωποι πρέπει να καταλάβουν τις επιπτώσεις των επιλογών τους και πρέπει να λαμβάνουν λιγότερο καταστροφικές αποφάσεις. Δεν αρκεί μια ρυθμιστική μόνο προσέγγιση στην προστασία του περιβάλλοντος. Για την βελτίωση της υγείας και της ποιότητας της ζωής όλη η ανθρωπότητα χρειάζεται να διακατέχεται από την αγάπη και τον σεβασμό για το περιβάλλον.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) έχει υπολογίσει ότι το 25% όλων των ασθενειών στον κόσμο που μπορούσαν να αποφευχθούν, οφείλεται στην κακή ποιότητα του περιβάλλοντος και ως και τα δυο τρίτα των ασθενειών που οφείλονται στις περιβαλλοντικές συνθήκες εμφανίζονται σε παιδιά.

Οι κυρίαρχοι περιβαλλοντικοί παράγοντες οι οποίοι βλάπτουν την υγεία είναι η έλλειψη υγιεινής, οι παροχές μη ασφαλούς πόσιμου νερού, τα τρόφιμα αμφιβόλου ασφάλειας, η ατμοσφαιρική ρύπανση, η κακή στέγαση και οι παγκόσμιες κλιματικές αλλαγές. Η αποψίλωση των δασών, η διεύρυνση της γεωργίας και της αστικοποίησης αποτελούν κυρίαρχες αιτίες, για την εξάπλωση λοιμωδών νόσων.

Στο παρελθόν, αρκετοί θάνατοι αποδόθηκαν σε υψηλά επίπεδα ρύπανσης. Οι επιπτώσεις της μακρόχρονης έκθεσης σε χαμηλά επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην υγεία δεν είναι σαφείς και μελετώνται. Στις Η.Π.Α., μακροχρόνιες επιδημιολογικές μελέτες κατέδειξαν ότι οι πόλεις με τις ψηλότερες συγκεντρώσεις ρύπων είχαν σαφώς μεγαλύτερα ποσοστά καρκίνων των πνευμόνων και καρδιοπνευμονικών νόσων.

Συνολικά, ο κίνδυνος που διέτρεχαν οι κάτοικοι αυτών των πόλεων ήταν διάρκεια ζωής μικρότερη κατά ένα ή δυο χρόνια. Κάποιες μορφές ατμοσφαιρικής ρύπανσης προκαλούν παγκόσμια προβλήματα που απαιτούν διεθνείς λύσεις ειδικά η εξασθένιση του όζοντος στην ανώτερη ατμόσφαιρα και η όξινη βροχή. 

Ένα παράδειγμα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής ήταν ο τυφώνας Μίτς ,τον Οκτώβριο του 1998 ,που έπληξε την Καραϊβική φέρνοντας χείμαρρους βροχόπτωσης, οι οποίοι στοίχισαν τη ζωή σε 11.000 ανθρώπους.

Αργότερα, χιλιάδες περιπτώσεις ελονοσίας ,δάγκειου πυρετού και χολέρας καταγράφηκαν στην Κεντρική Αμερική. Κάποιοι επιστήμονες πιστεύουν ότι γεγονότα σαν και αυτά αποδεικνύουν ότι οι επιπτώσεις της πλανητικής θέρμανσης στην υγεία είναι παρούσες. Οι αλλαγές που προκάλεσε ο άνθρωπος στο παγκόσμιο κλιματικό σύστημα και το στρατοσφαιρικό όζον εγκυμονούν μια σειρά κινδύνους στην υγεία. Οι αναμενόμενες επιπτώσεις της πλανητικής θέρμανσης από το λιώσιμο των πολικών πάγων, επιπτώσεις στη θαλάσσια ζωή, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας και οι πλημμύρες στις παράκτιες περιοχές ,έχουν διαφημιστεί ευρέως.

Ωστόσο, λιγότερη προσοχή έχει δοθεί στις επιπτώσεις της πλανητικής θέρμανσης στην υγεία. Περίπου 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε κατάσταση απόλυτης ένδειας.

Η μετατροπή των εύφορων εδαφών σε έρημο πλήττει σοβαρά περισσότερες από 100 χώρες .Προκαλεί εξάντληση των διαθέσιμων αποθεμάτων νερού ,διάβρωση και κατολίσθηση εδαφών, πλημμύρες και ανυπολόγιστες απώλειες στο γεωργικό και κτηνοτροφικό εισόδημα. Σύμφωνα με την οργάνωση «Christian Aid» μέχρι το 2080 έως και 3,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι θα΄ χουν πρόβλημα νερού και 200 – 600 εκατομμύρια θα υποφέρουν από πείνα. Έως το 2050, από την ξηρασία, τις πλημμύρες ,τις φυσικές καταστροφές και την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, θα αναγκαστούν να μεταναστεύσουν 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι.

Στην Ελλάδα, το φαινόμενο της ερημοποίησης έχει επεκταθεί στο 20% των εδαφών και απειλεί το 30% της συνολικής έκτασης της χώρας. Αιτία,η εντατικοποίηση των αγροτικών καλλιεργειών, η υπερβόσκηση και υπερκατανάλωση του νερού.

Ανεξάρτητα από όποιες δράσεις μπορεί να αναληφθούν για να αμβλυνθούν οι κλιματικές αλλαγές ,οι άνθρωποι ούτως ή άλλως θα εκτεθούν σε κάποιο βαθμό κλιματικής αλλαγής και αυξημένης υπεριώδους ακτινοβολίας ,στις επόμενες δεκαετίες. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι η μέση θερμοκρασία πιθανόν να αυξηθεί κατά 1,4 έως και 5,8 βαθμούς Κελσίου έως το 2100.

Οι μακροχρόνιες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην υγεία του ανθρώπου είναι εν δυνάμει ολέθριες ωστόσο ,έχουμε να μάθουμε πολλά ακόμη για τους συγκεκριμένους κινδύνους ,που εγκυμονεί η πλανητική θέρμανση. Οι δεσμοί κλίματος και ανθρώπινης υγείας είναι περίπλοκοι και αποτελούν αντικείμενο συνεχούς έρευνας.

Είμαστε η υπεύθυνη γενιά για την αποκατάσταση. Μαζί ας δημιουργήσουμε ένα βιώσιμο μέλλον για τη γη και την ανθρωπότητα. Η βιωσιμότητα του πλανήτη είναι στο χέρι μας.