Παντελεήμων: «Η αναγκαιότητα του πνευματικού οδηγού»

Την Πέμπτη 30 Μαρτίου το απόγευμα ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων πραγματοποίησε διαδικτυακή ομιλία στη σειρά των εκπομπών «Επισκοπικός Λόγος» και ανέπτυξε το θέμα: «Η αναγκαιότητα του πνευματικού οδηγού».

Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων στη διαδικτυακή ομιλία του ανέφερε μεταξύ πολλών άλλων: Στίς προηγούμενες ὁμιλίες εἴχαμε ἀναφερθεῖ στήν ἔλλειψη τῆς πνευματικῆς ζωῆς πού χαρακτηρίζει πολλούς ἀνθρώπους, ἀκόμη καί χριστιανούς τῆς ἐποχῆς μας, ἀλλά καί γιά τά στοιχεῖα στά ὁποῖα βασίζεται ἡ πνευματική ζωή καί τά χαρακτηριστικά τοῦ ἀνθρώπου πού ζεῖ πνευματική ζωή, ὅπως τά περιγράφει ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος μέσα ἀπό τίς συμβουλές καί τίς προτροπές του στόν μαθητή καί πνευματικό του τέκνο, ἀπόστολο Τιμόθεο, ἐπίσκοπο Ἐφέσου.

Στή ζωή μας ἔχουμε ὅλοι ἀνάγκες σωματικές, τίς ὁποῖες ὅλοι μας φροντίζουμε μέ πολλή προθυμία νά θεραπεύουμε. Ντυνόμαστε, τρῶμε, πίνουμε, ἀπολαμβάνουμε, ξεκουραζόμαστε, κοιμόμαστε καί τόσα ἄλλα πού κάνουμε καθημερινά. Καί ὅλοι, λίγο ἤ πολύ, εἴμαστε συνεπέστατοι στίς ὑποχρεώσεις μας αὐτές ἔναντι τοῦ σώματός μας.

Ἐκτός ὅμως ἀπό τό σῶμα ἔχουμε καί ψυχή ἄυλη, ὅπως γνωρίζουμε καί ὅπως ἔχουμε πεῖ, ἡ ὁποία ἔχει καί αὐτή κάποιες ἀπαιτήσεις καί ἐμεῖς ἀπέναντί της κάποιες ὑποχρεώσεις. Καί αὐτό εἶναι κάτι τό ὁποῖο δέν θά πρέπει ποτέ νά ξεχνοῦμε. Ἐφόσον, λοιπόν, ἀναγνωρίζουμε καί συνειδητοποιοῦμε τίς δικαιολογημένες ἀπαιτήσεις τῆς ψυχῆς καί τίς ὑποχρεώσεις μας πού προκύπτουν ἀπό αὐτές, τότε τίθεται τό ἐρώτημα: Εἴμαστε συνεπεῖς στίς ὑποχρεώσεις μας αὐτές;

Ὑπάρχει ὅμως καί κάτι πού ἴσως δέν κάνουμε, γιατί πιθανόν δέν τό θεωροῦμε ἀναγκαῖο καί δέν κατανοοῦμε τή σημασία του. Καί θέλω νά σᾶς πῶ σήμερα ὅτι οἱ περισσότεροι παραλείπουμε τό βασικότερο καθῆκον ἀπέναντι στήν ψυχή. Ποιό εἶναι αὐτό; Τήν ἀφήνουμε μόνη, ἀκαθοδήγητη, χωρίς ὁδηγό καί βοηθό στόν δρόμο της.

«Ἄν κανείς δέν ἔχει πνευματικό ὁδηγό», λέγει ὁ ἅγιος Παΐσιος, «μπορεῖ νά δίδει τίς δικές του ἑρμηνεῖες σ᾽ αὐτά πού διαβάζει καί νά πλανηθεῖ. Βλέπεις καί ὅταν κάποιος πάει κάπου μέ τό αὐτοκίνητό του καί δέν γνωρίζει καλά τόν δρόμο, μπορεῖ νά συμβουλεύεται τόν χάρτη, ἀλλά σταματάει κιόλας καί ρωτάει, γιά νά μήν πάρει λάθος δρόμο. Τό ἴδιο», συνεχίζει ὁ ἅγιος, «πρέπει νά γίνεται καί στήν πνευματική ζωή. Εἶναι ἀπαραίτητο ὁ πιστός νά ἔχει πνευματικό πού θά τόν καθοδηγεῖ μέ τίς συμβουλές του καί θά τόν βοηθᾶ διά τοῦς μυστηρίου τῆς ἐξομολογήσεως. Ἔτσι μόνο μπορεῖ νά ζήσει ὀρθόδοξη πνευματική ζωή καί νά εἶναι σίγουρος ὅτι βρίσκεται στόν σωστό δρόμο».

Χρειάζεται, λοιπόν, νά καταλάβουμε πόσο ἀπαραίτητη εἶναι ἡ ὕπαρξη τοῦ ἱερέως, τοῦ πνευματικοῦ πατρός, στό μυστήριο τῆς σωτηρίας μας, ἀλλά θά προσέθετα καί κάτι ἀκόμη. Ἡ ἐξομολόγηση καί ἡ καθοδήγηση ἡ πνευματική δέν εἶναι δύο ξεχωριστά πράγματα. Ὁ ἐξομολόγος δέν θά πρέπει νά εἶναι ὁ ἀπρόσωπος ἱερέας στόν ὁποῖο θά πηγαίνω κάθε Πάσχα ἤ Χριστούγεννα ἤ Δεκαπενταύγουστο, γιά νά λέω τίς ἁμαρτίες μου, ἀλλά θά πρέπει νά εἶναι καί ὁ πνευματικός καθοδηγητής μου. Δηλαδή, θά θέτω κάτω ἀπό τό βλέμμα του τήν κάθε πτυχή τῆς ζωῆς μου, ἀποφάσεις, λογισμούς, νίκες καί ἧττες καί ὁτιδήποτε ἀφορᾶ τήν ψυχή μου. Ἔτσι συντελεῖται ἡ πνευματική πρόοδος, ἔτσι παραδίδω μέ ἀσφάλεια τήν ψυχή μου σ’ ἕναν καθοδηγητή, ἔτσι παραδίδω τό σκάφος μου σ’ ἕναν πηδαλιοῦχο ἔμπειρο, προκειμένου νά προχωρήσω μέ ἐπιτυχία πρός τόν στόχο μου καί νά προοδεύσω στήν πνευματική μου ζωή.

Ἄν δέν τόν βρήκατε αὐτόν τόν καθοδηγητή, ψάξτε νά τόν βρεῖτε. Ἄν τόν ἔχετε βρεῖ, ἀξιοποιῆστε μέ ἐμπιστοσύνη τήν ἀγάπη του καί θέσατε τήν ψυχή σας ἀνεπιφύλακτα. Στήν περίπτωση αὐτή δέν ὑπάρχει συμφέρον. Εἶναι μία σχέση, μία προσφορά ἀνιδιοτελής στόν ἄνθρωπο, γιά τόν ὁποῖο κατέβηκε ὁ Χριστός. Γιά μία ψυχή τόσο πολύτιμη, πράγματι εἶναι ἀναγκαῖος ὁ φρουρός, ὁ προβολέας, τό ἄγρυπνο βλέμμα.