Στις 24/11/2019 δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα veriotis.gr άρθρο του κ. Κώστα Λαπαβίτσα σχετικά με την ανάγκη ενίσχυσης της συνολικής ενεργού ζήτησης, ώστε η οικονομία να ενεργοποιήσει το σύνολο των παραγωγικών της πόρων. Στο
παρόν άρθρο θα υποστηρίξω, ότι κρίσιμο σήμερα δεν είναι η αόριστη ενίσχυση της συνολικής ζήτησης, αλλά ο μετασχηματισμός των παραγωγικών μέσων της οικονομίας, ή όπως συνηθίζεται να λέγεται εσχάτως η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας με αποδοτικότερους, αλλά και δικαιότερους όρους.
Πριν αναφερθώ στους λόγους διαφοροποίησής μου από την πρόταση του κ. Λαπαβίτσα, θα ήθελα να σταθώ σε ένα ιστορικό γεγονός του Μεσοπολέμου. Μετά το πέρας του Ά Π.Π. κι έχοντας πρόσφατες τις μνήμες των χαρακωμάτων στα πεδία της Lorraine, η γαλλική αμυντική στρατηγική αναζητούσε λύσεις απέναντι σε μια μελλοντική γερμανική επιθετικότητα. Ο υπουργός Άμυνας André Maginot μετά από περίπου δύο δεκαετίες κατάφερε την υλοποίηση του σχεδίου της επιτροπής που είχε συγκροτηθεί ήδη από το 1920 και την κατασκευή του γιγαντιαίου οχυρωματικού έργου. Ο έλεγχος της πραγματικότητας απέδειξε την ανεπάρκεια της στρατηγικής τα γερμανικά στρατεύματα εύκολα υποσκέλισαν την γραμμή άμυνας και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Η γραμμή Maginot ήταν ένα εξαιρετικό στρατήγημα για τον προηγούμενο πόλεμο (Ά Π.Π.), θρυλείται ότι σχολίασε ο Churchill.
Εάν το σχόλιο του Άγγλου πρωθυπουργού έχει ιστορική βάση, είναι άγνωστο κι ίσως αδιάφορο. Το σημαντικό είναι ότι ένα όπλο, ή ακόμη καλύτερα ένα μέσο, είναι αποτελεσματικό, όταν χρησιμοποιείται στην σωστή μάχη, την σωστή στιγμή, στην σωστή έκταση. Η τόνωση της συνολικής ζήτησης με την έκδοση χρήματος από μια εθνική κεντρική τράπεζα, ενδεχομένως να ήταν ένα καλό μέσο κατά τα πρώτα δύο χρόνια της οικονομικής κρίσης, ώστε να εξισορροπήσει το βάθος της ύφεσης (αν και κατά την γνώμη μου ακόμη και τότε θα ήταν ανεπαρκές, καθότι η κρίση του 2009 ήταν αποτέλεσμα υπερβάλλουσας ζήτησης), όμως σήμερα μοιάζει αναχρονιστικό. Η οικονομία της χώρας από το 2017 βρίσκεται σε ανάπτυξη κι ακόμη και μετά την πληγή των πρωτογενών πλεονασμάτων, υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι προς αξιοποίηση.
Το κρίσιμο σήμερα, δηλαδή η μάχη του καιρού μας, είναι η κατεύθυνση που θα πάρουν αυτοί οι σπάνιοι πόροι, ώστε να εξυπηρετήσουν δύο στόχους: από την μια, ένα παραγωγικό μοντέλο που να παράγει προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, κι από την άλλη, μια σχετική κοινωνική δικαιοσύνη.
Η σημερινή οικονομική πολιτική φαίνεται να είναι μια επιστροφή στο προ κρίσης χρεωκοπημένο μοντέλο, διότι κατευθύνει τους πόρους σε οικονομικούς τομείς χαμηλής παραγωγικότητας (οικοδομή) και συγχρόνως εντείνει την κοινωνική ανισότητα (φοροελαφρύνσεις σε νομικά πρόσωπα). Με οικονομικούς όρους, η ενίσχυση της ενεργού ζήτησης εξυπηρετείται, τα μέσα όμως που επιλέγονται, θα οδηγήσουν εκ νέου σε προβληματικά αποτελέσματα.
Ενίσχυση της ενεργού ζήτησης ναι, όμως με ποιο τρόπο και για ποια αποτελέσματα;
παρόν άρθρο θα υποστηρίξω, ότι κρίσιμο σήμερα δεν είναι η αόριστη ενίσχυση της συνολικής ζήτησης, αλλά ο μετασχηματισμός των παραγωγικών μέσων της οικονομίας, ή όπως συνηθίζεται να λέγεται εσχάτως η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας με αποδοτικότερους, αλλά και δικαιότερους όρους.
Πριν αναφερθώ στους λόγους διαφοροποίησής μου από την πρόταση του κ. Λαπαβίτσα, θα ήθελα να σταθώ σε ένα ιστορικό γεγονός του Μεσοπολέμου. Μετά το πέρας του Ά Π.Π. κι έχοντας πρόσφατες τις μνήμες των χαρακωμάτων στα πεδία της Lorraine, η γαλλική αμυντική στρατηγική αναζητούσε λύσεις απέναντι σε μια μελλοντική γερμανική επιθετικότητα. Ο υπουργός Άμυνας André Maginot μετά από περίπου δύο δεκαετίες κατάφερε την υλοποίηση του σχεδίου της επιτροπής που είχε συγκροτηθεί ήδη από το 1920 και την κατασκευή του γιγαντιαίου οχυρωματικού έργου. Ο έλεγχος της πραγματικότητας απέδειξε την ανεπάρκεια της στρατηγικής τα γερμανικά στρατεύματα εύκολα υποσκέλισαν την γραμμή άμυνας και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Η γραμμή Maginot ήταν ένα εξαιρετικό στρατήγημα για τον προηγούμενο πόλεμο (Ά Π.Π.), θρυλείται ότι σχολίασε ο Churchill.
Εάν το σχόλιο του Άγγλου πρωθυπουργού έχει ιστορική βάση, είναι άγνωστο κι ίσως αδιάφορο. Το σημαντικό είναι ότι ένα όπλο, ή ακόμη καλύτερα ένα μέσο, είναι αποτελεσματικό, όταν χρησιμοποιείται στην σωστή μάχη, την σωστή στιγμή, στην σωστή έκταση. Η τόνωση της συνολικής ζήτησης με την έκδοση χρήματος από μια εθνική κεντρική τράπεζα, ενδεχομένως να ήταν ένα καλό μέσο κατά τα πρώτα δύο χρόνια της οικονομικής κρίσης, ώστε να εξισορροπήσει το βάθος της ύφεσης (αν και κατά την γνώμη μου ακόμη και τότε θα ήταν ανεπαρκές, καθότι η κρίση του 2009 ήταν αποτέλεσμα υπερβάλλουσας ζήτησης), όμως σήμερα μοιάζει αναχρονιστικό. Η οικονομία της χώρας από το 2017 βρίσκεται σε ανάπτυξη κι ακόμη και μετά την πληγή των πρωτογενών πλεονασμάτων, υπάρχουν διαθέσιμοι πόροι προς αξιοποίηση.
Το κρίσιμο σήμερα, δηλαδή η μάχη του καιρού μας, είναι η κατεύθυνση που θα πάρουν αυτοί οι σπάνιοι πόροι, ώστε να εξυπηρετήσουν δύο στόχους: από την μια, ένα παραγωγικό μοντέλο που να παράγει προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, κι από την άλλη, μια σχετική κοινωνική δικαιοσύνη.
Η σημερινή οικονομική πολιτική φαίνεται να είναι μια επιστροφή στο προ κρίσης χρεωκοπημένο μοντέλο, διότι κατευθύνει τους πόρους σε οικονομικούς τομείς χαμηλής παραγωγικότητας (οικοδομή) και συγχρόνως εντείνει την κοινωνική ανισότητα (φοροελαφρύνσεις σε νομικά πρόσωπα). Με οικονομικούς όρους, η ενίσχυση της ενεργού ζήτησης εξυπηρετείται, τα μέσα όμως που επιλέγονται, θα οδηγήσουν εκ νέου σε προβληματικά αποτελέσματα.
Ενίσχυση της ενεργού ζήτησης ναι, όμως με ποιο τρόπο και για ποια αποτελέσματα;
Δεν θα διαφωνησω (κατα βαση), δινοντας βαρυτητα στην οικοδομη δεν μπορουμε να ελπιζουμε σε ανασυσταση της Ελληνικης οικονομιας διοτι η οικοδομη δεν ειναι αυτη τη στιγμη παραγωγικη βαση. Υλικα οπως, τσιμεντα, σιδερα, δαπεδα, μπανια, κουζινες, ηλεκτρολογικος εξοπλισμος, μηχανολογικος εξοπλισμος, θερμανση, ψυξη, ηλεκτρικες και ηλεκτρονικες συσκευες κλπ ειναι εισαγωγης ή ξενων εταιρειων, αρα τα χρηματα του αγοραστη δεν μενουν στη χωρα μας, αρα δεν βοηθουν τα αναμενομενα στη Ελληνικη οικονομια. Το ιδιο και στον κλαδο του αυτοκινητου. Ουτε απο την παροχη υπηρεσιων (μαστορια, τεχνητες, εργατες κλπ) στους κλαδους αυτους μπορουμε να ελπιζουμε σε εσοδα, διοτι η φοροδιαφυγη και εισφοροδιαφυγη οργιαζουν. Αρα σχεδον μηδεν πραγματικη αναπτυξη. Οι μονοι που θα κερδισουν θα ειναι οι ξενες εταιρειες, οι εγολαβοι και τα παρανομα συνεργεια.
ΑπάντησηΔιαγραφήΘα πρεπει να αλλαξουμε παραγωγικο και αναπτηξιακο μοντελο. Πχ οι ξενοι παντα θα αναζητουν ποιοτικες διακοπες, οπως παντα θα αναζητουν ποιοτικη τροφη, ακομη παντα θα αναζητουν ενεργεια, παντα θα χρειαζονται μεταφορες-εμποριο. Αυτοι ειναι ορισμενοιν κλαδοι οι οποιοι θα μπορουσαν σχετικα γρηγορα να αποδωσουν ουσιαστικα στην αναπτυξη της οικονομιας μας, οσο ακομη ειναι σε Ελληνικα χερια. Όσο ομως δεν προσανατολιζομαστε προς τα εκει, με παραλληλη αλλαγη στους απαρχαιωμενους μας θεσμους, μην περεμενετε αναπτυξη.
(Ο παραξενος)