ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ: Γιατί απεργούν οι δικηγόροι;

ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΣΣΑΣ - ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ
Άπαντες οι Δικηγορικοί Σύλλογοι της χώρας βρίσκονται από τις 19/11 σε διαδοχικές αποχές και ήδη από την περασμένη Δευτέρα 8 Δεκέμβρη, ύστερα από πανελλήνιο δημοψήφισμα που πραγματοποίησαν στις 2 και 3/12, σε κατάσταση αποχής διαρκείας, διαμαρτυρόμενοι για το απαράδεκτο νομοσχέδιο, που κατέθεσε αιφνιδιαστικά στη Βουλή ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Χ. Αθανασίου και ενώ ήταν σε εξέλιξη οι σχετικές συζητήσεις του νομικού κόσμου της χώρας με το υπουργείο. Πρόκειται για ακόμη μια τροποποίηση του «πολύπαθου» -τα τελευταία χρόνια- Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, των δικονομικών δηλαδή διατάξεων που αφορούν στη ρύθμιση των ιδιωτικών διαφορών μεταξύ των πολιτών ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων.

Αυτό όμως που δημιουργεί εύλογες απορίες και εκ των πραγμάτων κινεί υποψίες είναι το γεγονός ότι πριν ακόμη ισχύσει ο Ν. 4055/2012 «περί δίκαιης δίκης και της εύλογης διάρκειας αυτής», που έφερε σαρωτικές αλλαγές στον Κ.Πολ.Δ., ανακοινώθηκε η σύσταση νέας νομοπαρασκευαστικής επιτροπής με αντικείμενο την εκ νέου αναθεώρησή του, πράγμα το οποίο φανερώνει -αν μη τι άλλο (!)- την προχειρότητα, την έλλειψη σοβαρότητας και προγραμματισμού των αρμοδίων.

Ποιες είναι όμως οι αλλαγές που μεθοδεύονται και τι σημαίνουν πρακτικά για το μαχόμενο δικηγόρο αλλά και τον Έλληνα πολίτη που προσφεύγει στη δικαιοσύνη; Για λόγους οικονομίας θα περιοριστώ να αναφέρω τις δύο σημαντικότερες:

1^ον) Καταργείται η εμμάρτυρη απόδειξη, δηλαδή με απλά λόγια στο ακροατήριο δεν θα εξετάζονται πλέον μάρτυρες, αλλά σε όποιες περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητο θα προσκομίζονται έγγραφες ένορκες βεβαιώσεις, οι οποίες θα μπαίνουν στο φάκελο τις υπόθεσης και θα συνεκτιμώνται από το δικαστή. Θεωρώ ότι δε χρειάζεται να είναι κανείς νομικός για να καταλάβει ότι με τον τρόπο αυτό υποβαθμίζεται η ποιότητα της παρεχόμενης δικαιοσύνης, η οποία μπορεί να οδηγηθεί εύκολα σε άδικες και ατεκμηρίωτες αποφάσεις, καθώς ο δικαστής ή οι συνήγοροι δεν θα μπορούν πλέον να υποβάλουν ερωτήσεις προς τους μάρτυρες, ούτε θα υπάρχει η δυνατότητα να αξιολογηθεί η προσωπικότητα και η αξιοπιστία τους, αλλά ο δικαστής θα περιορίζεται απλώς σε ό,τι έχει καταθέσει ο μάρτυρας στο έγγραφο, που θα βρει στο φάκελο της δικογραφίας.

Τι συνεπάγεται αυτό; Αποτελεί σαφέστατα κατάργηση των θεμελιωδών αρχών της δημοσιότητας και της προφορικότητας που ισχύουν στην πολιτική δίκη, αφού ουσιαστικά καταργείται η ακροαματική διαδικασία και η δίκη πραγματοποιείται πλέον σε δύο φάσεις: α) κατάθεση αγωγής και β) έκδοση απόφασης. Άμεση υποβάθμιση το θεσμικού ρόλου του δικαστή, της αξίας του λειτουργήματος του δικηγόρου και εν τέλει της ποιότητας της παρεχόμενης δικαστικής προστασίας προς τους πολίτες.

Αναρωτιέται κανείς, «άραγε τέτοια δικαιοσύνη θέλουμε για τη χώρα μας»; Πραγματικά δε γνωρίζω αν συμβαίνει κάτι ανάλογο σε κάποια άλλη χώρα του κόσμου ή αποτελεί και αυτό άλλη μία -αρνητική φυσικά- παγκόσμια πρωτοτυπία της χώρας μας.

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό, τι θέλει να πετύχει το υπουργείο; Δυστυχώς στο βωμό της ταχύτερης απονομής δικαιοσύνης, θυσιάζονται βασικές αρχές του δικαίου και θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών, οι οποίοι μάλιστα θα επιβαρυνθούν με επιπλέον έξοδα συμβολαιογραφικών βεβαιώσεων κλπ και περιττής γραφειοκρατικής ταλαιπωρίας. Συνειρμικά μου έρχεται στο μυαλό ένα παλιό διαφημιστικό σλόγκαν γνωστής αλυσίδας εστίασης που έλεγε: «γρήγορα ναι, πρόχειρα όχι». Δυστυχώς, στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν ισχύει κάτι τέτοιο, αφού το εν λόγω «γονατογράφημα» χαρακτηρίζεται για την προχειρότητα τόσο στο περιεχόμενο όσο και στη μεθόδευση της ψήφισής του. Αναρωτιόμαστε και πάλι: «άραγε δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι για τη συντομότερη έκδοση δικαστικών αποφάσεων;».

2^ον) Απλοποιείται η διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης υπέρ των Τραπεζών, οι οποίες θα μπορούν πλέον ευκολότερα και με συντομότερες διαδικασίες να κατάσχουν και να εκπλειστηριάζουν την κινητή ή ακίνητη περιουσία των δανειοληπτών σε ένα μόνο στάδιο και μάλιστα στο 1/3 της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων, ευτελίζοντας έτσι την ατομική ιδιοκτησία των πολιτών. Μάλιστα, καθώς έχουν φροντίσει επιμελώς τα προηγούμενα χρόνια να εγγράψουν βάρη (υποθήκες, προσημειώσεις κλπ) για τα δάνεια που τους έχουν δώσει, θα μπορούν να ικανοποιούνται προνομιακά από τις κατασχέσεις, δηλαδή πρώτοι απ’ όλους τους δανειστές, ακόμη και από το ίδιο το κράτος, δηλαδή την Εφορία, τα Ασφαλιστικά Ταμεία κλπ.

Που μπορεί να οδηγήσει αυτό; Δυστυχώς, έχοντας χάσει την ιδιοκτησία του ο πολίτης και μην έχοντας να πληρώσει τις οφειλές του σε εφορία, ταμεία κλπ μπορεί να οδηγηθεί ακόμη και στη φυλακή, αφού ήδη ισχύει ο νόμος για την προσωποκράτηση για οφειλές πολιτών προς το Δημόσιο.

Το ανήκουστο και προκλητικό πάντως στην όλη υπόθεση είναι ότι μέλη της νομοπαρασκευαστικής επιτροπής που συνέταξε το εν λόγω νομοσχέδιο «τυχαίνει» να είναι δικηγόροι των μεγαλύτερων ιδιωτικών τραπεζών της χώρας, οι οποίοι, όπως ήταν φυσικό, θέλησαν να ευνοήσουν τα «αφεντικά» τους, δίνοντας τους τη δυνατότητα για ακόμα μεγαλύτερα κέρδη. Δηλαδή, όπως λέει με απλά λόγια ο λαός: «Γιάννης κερνά και Γιάννης πίνει!».

Δυστυχώς, η κοινή γνώμη δεν γνωρίζει το μέγεθος του προβλήματος και το τι πραγματικά συνεπάγεται μια ενδεχόμενη ψήφιση του ανωτέρω ν/σ, καθώς, όπως και σε πολλά άλλα θέματα, τα μεγάλα και ελεγχόμενα Μ.Μ.Ε. φρόντισαν να αναφερθούν απλώς επιφανειακά στο θέμα και να μην ενημερώσουν τους πολίτες για τους πραγματικούς κινδύνους που διατρέχουν.

Δεν πρόκειται λοιπόν για άλλη μια «απεργία» ενός επαγγελματικού κλάδου που θίγονται απλώς τα συμφέροντά του, αλλά πρωτίστως, για το έσχατο μέσο αντίδρασης, που έχουμε ως επιστήμονες, ως επαγγελματίες και ως πολίτες, προκειμένου να διαφυλάξουμε τα κεκτημένα του δικαιϊκού μας συστήματος, την ποιότητα της ελληνικής δικαιοσύνης και τα δικαιώματα και συμφέροντα των Ελλήνων πολιτών, τους οποίους θέλουμε ενήμερους και υποστηρικτές μας σε αυτό τον άνισο και οικονομικά ασύμφορο αγώνα που καλούμαστε να δώσουμε.