Ιδέες και σκέψεις για τη Βέροια - «Ωρολογίου: Πάρκο ή Πλατεία»

Του Ηλία Μαυρόπουλου

Αγαπημένο θέμα συζήτησης όλων των Βεροιωτών είναι η περιοχή Ωρολογίου, όλοι έχουν μια άποψη να σου πουν για το πως θα ήθελαν να διαμορφωθεί η περιοχή αυτή. Περισσότερο πράσινο θα πουν πολλοί, να διέλθει ξανά ο δρόμος από το μέσο και να επανέλθει στη παλιά μορφή άλλοι, ενώ το σύνολο σχεδόν συμφωνεί στην ανέγερση του νέου Ωρολογίου. Τι είναι όμως η Ωρολογίου ή καλύτερα τι μπορεί να είναι; Πλατεία ή Πάρκο; Πρέπει να είναι μόνο το ένα ή το άλλο; Επαρκεί ο χώρος και για τις δύο λειτουργίες;

Αρχικά πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η πόλη μας, πέραν της σημερινής Πλατείας Ωρολογίου, δεν διαθέτει καμία άλλη μεγάλη Πλατεία ικανή να φιλοξενήσει μεγάλες διοργανώσεις ή συγκεντρώσεις. Άρα η αναγκαιότητα ύπαρξης αυτού του χώρου ως πλατεία είναι δεδομένη. Ταυτόχρονα όμως είναι γεγονός ότι το πράσινο δεν είναι επαρκές ώστε να εξυπηρετεί την έννοια ενός πάρκου ή ενός χώρου ανάπαυσης.

Υπάρχει λοιπόν λύση; Αν περιορίσουμε τη σκέψη μας, τότε ναι ίσως φτάσουμε στο συμπέρασμα ότι θα πρέπει να θυσιάσουμε μια από τις δύο επιλογές. Όμως ας προσεγγίσουμε την περιοχή με μια ευρύτερη οπτική γωνία.

Στην 1η εικόνα, με κόκκινη σήμανση, περιγράφεται ο χώρος που αξιοποιείται σήμερα ως Πλατεία Ωρολογίου. Περιτοιχισμένη περιμετρικά, αποκομμένη από το δημόσιο χώρο που την περιβάλλει , με κανένα διάλογο με το Μεντρεσέ Τζαμί, με το νέο Μουσείο Απ. Παύλου (3ο Δημοτικό), με το Βήμα Απ. Παύλου, με το Βυζαντινό Πύργο και τη Συναγωγή. Εξαιτίας των τοιχίων, των φυτεύσεων δέντρων σε λάθος σημεία και της μη ορθής επιλογής δέντρων η πλατεία δίνει την αίσθηση ενός αποξενωμένου «δωματίου» στο οποίο πρέπει να εισέλθεις. Την ίδια αίσθηση ξεχωριστών «δωματίων» δίνουν και όλοι οι χώροι που προανέφερα. 

Σε μια αναλογία δωματίων, θα μπορούσαμε να πούμε, όπως ήταν η διαρρύθμιση των διαμερισμάτων παλαιότερα. Η πρόταση μου δεν είναι καινοφανής, προτείνω να προσεγγίσουμε την ευρύτερη περιοχή όπως κάνουμε ανακαίνιση σε αυτά τα διαμερίσματα, δηλαδή ρίχνοντας τους «τοίχους» και ενοποιώντας οπτικά την ευρύτερη περιοχή αξιοποιώντας όλο το δημόσιο χώρο.

Ενδεικτική είναι η 2η εικόνα (κίτρινη σήμανση) όπου εύκολα γίνεται αντιληπτό ότι αν απομακρυνθούν οι κερκίδες και τα τοιχία, μεταφερθεί το Ηρώον σε νέα θέση (συνδυαστικά με το Πύργο Ωρολογίου) και αξιοποιηθούν τα πεζοδρόμια και το οδόστρωμα εκατέρωθεν της πλατείας προκύπτει ένας χώρος τουλάχιστον τριπλάσιος σε σχέση με σήμερα.

Στόχος είναι η οπτική και λειτουργική ενοποίηση της ευρύτερης περιοχής με την απομάκρυνση όλων των στοιχείων που προκαλούν οπτική «όχληση», την διατήρηση του μεγέθους της πλατείας και την αύξηση του πρασίνου. Στο χώρο όπου βρίσκονται σήμερα οι κερκίδες μπορεί να διαμορφωθεί ένας μεγάλος χώρος πρασίνου ενώ η ένταξη των τεράστιων περιμετρικών πεζοδρομίων και του οδοστρώματος μπορεί να γίνει στα πρότυπα της οδού Εληάς, η οποία κατά γενική ομολογία αποτελεί την ομορφότερη οδό της πόλης κυρίως λόγω των δέντρων που επιλέχθηκαν και του γκαζόν που σε «οδηγούν/εισάγουν» οπτικά σε ένα ανοιχτό χώρο και ένα αρμονικά (στο μέσο της οδού) τοποθετημένο υδάτινο στοιχείο.

Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στο μέσο της πλατείας Ωρολογίου, χωρίς κανένα οπτικό εμπόδιο μέχρι τα ιστορικά σημεία (πλην της Συναγωγης) με όλα τα πεζοδρόμια περιμετρικά διαμορφωμένα όπως η Εληάς, άμεσα μιλάμε για 2 σειρές ψηλών δέντρων και γκαζόν που θα αλλάξουν την εικόνα της περιοχής. Προσθέστε τώρα την διαμόρφωση πρασίνου στο σημερινό χώρο των κερκίδων και τον Πύργο Ωρολογίου στο νοητό μέσο της οδού Μητροπόλεως.

Ο χώρος άμεσα θα πάψει να ασφυκτιά, θα υπάρχει μια ενοποίηση και μια ρευστότητα που θα οδηγεί τον επισκέπτη από το ένα σημείο στο άλλο ενώ θα είναι δυνατή και η ανάπτυξη δραστηριοτήτων όπως και στην οδό Εληάς.