Κεντρική Μακεδονία: Χάσαμε 4.880 ευρώ εισόδημα και 187.500 θέσεις εργασίας

Τι αποκαλύπτει η μελέτη του ΙΝΕ -ΓΣΕΕ
Η κρίση εξανέμισε 4.880 ευρώ από το κατά κεφαλήν εισόδημα των κατοίκων της Κεντρικής Μακεδονίας από το 2008 μέχρι το 2015. Από τις 187.500 θέσεις εργασίας που χάθηκαν στους πέντε νομούς της Περιφέρειας την περίοδο από την έναρξη μέχρι την
κορύφωση της κρίσης (2009-2013) ανακτήθηκαν μόλις οι 77.000 (38,6%). Η μεγαλύτερη απώλεια θέσεων την περίοδο 2009-2013 ήταν στον τομέα των υπηρεσιών (107.000), ακολουθεί ο δευτερογενής τομές (77.000) και πολύ λιγότερες στον πρωτογενή τόμεα. Τα επόμενα χρόνια το 60% σχεδόν των θέσεων που δημιουργήθηκαν ήταν και πάλι στον τριτογενή τομέα, 14.000 θέσεις δημιουργήθηκαν στη μεταποίηση και 7.000 στον πρωτογενή, ωστόσο συνολικά καλύφθηκε λιγότερο από το 40% των θέσεων που χάθηκαν.

Το ποσοστό όσων δεν έχουν δουλειά για περισσότερους από 24 μήνες, αυξήθηκε από 56,7% το 2009 σε 76,5% το 2016, πράγμα που σημαίνει ότι η μακροχρόνια ανεργία παγιώνεται. Σε επίπεδο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, η ΠΚΜ κατατάσσονταν στην 7η θέση σε σύνολο 13 περιφερειών της Ελλάδας το 2008 και έπεσε στην 9η στο 2015. Συγκεκριμένα το κατά κεφαλήν ΑΕΠ (2015) ήταν στα 12.557 ευρώ όταν στο σύνολο της χώρας ήταν 16.294 ευρώ. Ο κατά κεφαλήν πλούτος στην ΠΚΜ ήταν μεγαλύτερος κατά 4880 ευρω το 2008.

Ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι μεταξύ το πρώτου (Θεσσαλονίκη) και του τελευταίου (Σέρρες) νομού η διαφορά στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ μειώθηκε από 8000 ευρω σε 3944 ευρώ.

Αυτά ήταν κάποια από τα στοιχεία που παρουσίασε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ Γιώργος Αργείτης, παρουσιάζοντας τη μελέτη του ΙΝΕ για το αναπτυξιακό μοντέλο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Όπως είπε υπάρχει αναντιστοιχία ανάμεσα στη σημαντική γεωγραφική θέση της περιφέρειας Κ. Μακεδονίας και στο επίπεδο ανάπτυξης δομών και λειτουργιών της.

Η έρευνα καταγράφει σημαντικότατη αποεπένδυση: από 8 δις.ευρώ το 2008 οι επενδύσεις έπεσαν στο 3,35 το 2014. Συγκρίνοντας με τις 263 περιφέρειες της ΕΕ η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (ΠΚΜ) είναι στις τελευταίες θέσεις ως προς την ανταγωνιστικότητα και το ΑΕΠ (242η με στοιχεία 2016) και μπορεί να είναι 2η μεταξύ των περιφερειών της Ελλάδας, αλλά με μεγάλη διαφορά από την Αττική (θέση 193η). Η θέση της ΠΚΜ είναι αναβαθμισμένη στους δείκτες εκσυγχρονισμός επιχειρείν (150η θέση), υγεία και ανώτατη εκπαίδευση (163η θέση), κάτι που υποδηλώνει τις δυνατότητες της Περιφέρειας, ωστόσο βρίσκεται στη 210η θέση στην καινοτομία και στην 243η στον δείκτη τεχνολογικής ετοιμότητας. Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με τον κ. Αργείτη ότι «έχει επιχειρηματικότητα, έχει εκπαιδευτικό σύστημα αλλά δεν καινοτομεί. Υπάρχει έλλειμμα συνεργειών μεταξύ φορέων εκπαίδευσης, έρευνας και παραγωγής».

ΦΘΗΝΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Μπορεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας να είναι πρώτη στη χώρα με βάση τις επισκέψεις (7.2 εκατ. επισκεπτών το 2017 έναντι 5,8 εκατ. στο Νότιο Αιγαίο και 5,1 στην Κρήτη) συγκεντρώνοντας σχεδόν έναν στους τέσσερις επισκέπτες που εισέρχονται στη χώρα (23,4%) ωστόσο αυτό δεν αποτυπώνεται στα έσοδα. Η δαπάνη ανά επίσκεψη είναι στα 255 ευρω (11η θεση σε σύνολο 13 Περιφερειών, πάνω μόνο από τη Θράκη και τους υπόλοιπους νομούς της Μακεδονίας) όταν στην Κρήτη η δαπάνη ανά επίσκεψη είναι στα 457,8 ευρω στο σύνολο της χώρας και στην Κρήτη φτάνει τα 678,3 ευρω! Ίδια η εικόνα και στη δαπάνη ανά διανυκτέρευση: 45,4 ευρω/διανυκτέρευση με μέση δαπάνη 67,7 ευρώ και 79,1 ευρώ στο Νότιο Αιγαίο και 81 ευρω στην Κρήτη. Αυτό εξηγείται από τη σύνθεση της προέλευσης των επισκεπτών, καθώς στην Κεντρική Μακεδονία κυριαρχούν οι επισκέπτες από βαλκανικές χώρες με χαμηλή αγοραστική δύναμη: σχεδόν ένας στους τέσσερις επισκέπτες της περιοχής είναι από τη Βουλγαρία (23,4%) και ένας στους πέντε από την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (20,8%) και ακολουθούν Σερβία 12,2%, Γερμανία 10,8%, Ρουμανία 7,4%, Ηνωμένο Βασίλειο 2,1%, Κύπρος 1,6%, Ρωσία 1,4%.

ΙΣΟΡΡΟΠΗΜΕΝΟ ΜΟΝΤΕΛΟ

Παρόλα αυτά στην Περιφέρεια παράγεται πλούτος και αξία: η συμμετοχή της ΠΚΜ στο ΑΕΠ της χώρας είναι 13,5% (2015), 2η μετά την Αττική και υπερδιπλάσια της Θεσσαλίας (5,1%).

Μάλιστα, όπως επεσήμανε ο κ. Αργείτης, το αναπτυξιακό μοντέλο εδώ είναι πιο ισορροπημένο σε σχέση με εθνική οικονομία, με τον πρωτογενή τομέα να αντιπροσωπεύει το 1/5 του παραγόμενου πλούτου (19,9% το 2009 και 19,4% το 2015), τον δευτερογενή τομέα πλην κατασκευών το 15,4% και η μεταποίηση το 17,7%. Πάντως όπως ανέφερε ο λ. Αργείτης στη διάρκεια της κρίσης «σημειώνονται μεταβολές στο ειδικό βάρος των κλάδων στην ακαθάριστη προστιθέμενη αξία, με ενίσχυση κλάδων όπως τέχνες, διασκέδαση ψυχαγωγία δημόσια διοίκηση, εκπαίδευση και μείωση της συμβολής των κατασκευών, εμπορίου, επισκευών, μεταφορών αποθήκευσης κλπ»

Πρωτοπόρος είναι η ΠΚΜ στην παραγόμενη αξία από τον κλάδο των τροφίμων, ειδικά τα φρούτα όπου το 1/3 του εθνικού εισοδήματος από φρούτα παράγεται εδώ (από τα 1,89 δις. ερω Ελλάδα τα 763 εκατ. ευρω).

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Το γεγονός ότι η ΠΚΜ ήταν στη 2η θέση πανελλαδικά σε αξια εξαγωγών (κυρίως σε παραδοσιακούς κάδους όπως τρόφιμα, κλωστοφαντουργία) και το ότι το 1/3 των εξαγωγών προσανατολίζεται σε χώρες της Βαλκανικης, δημιουργεί κατά τον κ. Αργείτη ευνοικές προοπτικές «εάν ομαλοποιηθούν οι συνθήκες και Βαλκάνια μπουν σε αναπτυξιακή τροχιά, καθώς δημιουργείται σημαντικός χώρος για την αναβάθμιση των οικονομικών δυνατοτήτων». Σύμφωνα με τον διευθυντή του ΙΝΕ της ΓΣΣΕ η στρατηγικής ανάπτυξης της

Περιφέρειας θα πρέπει να λάβει υπόψιν τις εξελίξεις στη Βαλκανική, και σε κλάδους όπως η ενέργεια και οι μεταφορές, που αν ενισχυθούν μπορούν να επαναπροσδιορίσουν το μοντέλο ανάπτυξης. Τα επόμενα χρόνια θα πρέπει, σύμφωνα με την μελέτη, οι αναπτυξιακές προσπάθειες να εστιαστούν στους εξής δυναμικούς κλάδους:

-αγροδιατροφή
-κλάδος μετάλλου
-κλωστοϋφαντουργία και ένδυση
-δομικά υλικά
-τουρισμός

Δυναμικά αναπτυσσόμενοι κλάδοι είναι αυτοί που σχετίζονται με τις Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ), θέματα περιβάλλοντος και ενέργειας. Δυναμική λόγω μεγάλων έργων έχουν και οι κλάδοι των υποδομών, μεταφορών, εμπορευματικών κέντρων και ενεργειακών δικτύων.

Τέλος, κατά τον κ. Αργείτη διανοίγονται σημαντικές προοπτικές στους κλάδους που σχετίζονται με την κάλυψη των αναπτυξιακών αναγκών των βαλκανικών χωρών. «Η ΠΚΜ μπορεί αναδειχθεί περιοχή με πρωταγωγνιστικό αναπτυξιακό ρόλο για τη χώρα. Ήδη έχει σημαντικό ειδικό βάρος στην οικονομία, ενώ σε κρίσιμους τομείς παρουσιάζει υψηλότερους επιδόσεις: 17,7% η μεταποίηση, 20% ο πρωτογενής τομέας, 16,5% των συνολικών εξαγωγών της χώρας. Η περιφέρεια έχει πετύχει την εξωστρέφεια και έχει τις προϋποθέσεις να τεθεί σε αναπτυξιακή πορεία έχοντας αναβαθμισμένο ρόλο» κατέληξε.