όσο και στην γραμματολογική, ευεργέτης είναι: «ο ενεργήσας αγαθόν και ωφέλιμου προς τινά». Στον ορισμό του ευεργέτη δεν εμφανίζεται τόσο η οικονομική πλευρά, όσο το αγαθόν και ωφέλιμον.
Όταν λοιπόν το αγαθόν και ωφέλιμον (που είναι ευεργεσία) καλύπτει και υπηρετεί και εξυπηρετεί και προσφέρει σ' ολόκληρο το Γένος και το Έθνος, τότε είναι αυταπόδεικτος ο χαρακτηρισμός του εθνικού ευεργέτη.
Και… η εθνική ευεργεσία του Δημητρίου Βικέλα υπήρξε μέγιστη. Ο «Ολυμπιστής» και φίλαθλος Βικέλας είναι ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον λογοτέχνη Βικέλα και τον λαμπρό πνευματικό άνθρωπο της Εσπερίας. Είναι ο εθνικός άνδρας από τη μια και ο ανθρωπιστής κοινωνικός λειτουργός από την άλλη. Και βέβαια, η διεξαγωγή των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα, που όλοι γνωρίζουμε ότι ήταν δική του και μόνον προσπάθεια και επιτυχία, αποδεικνύει την εθνική ευεργεσία. Ήταν προσφορά ζωής και μέλλοντος στη μικρή και… «εν απορία τελούσα» πατρίδα του, την Ελλάδα, της οποίας τα σύνορα έφταναν μέχρι τους πρόποδες του Ολύμπου τότε. Ποιος δεν γνωρίζει, από τους Έλληνες που αγάπησαν και νοιάστηκαν αυτή τη χώρα, ότι συχνά – πυκνά την αποκαλούσαν χαϊδευτικά…. «ψωροκώσταινα». Αυτή ήταν η Ελλάδα στα τέλη του 19ου αιώνα. Η Ελλαδίτσα του «δυστυχώς επτωχεύσαμε» που είπε ο Χαρίλαος Τρικούπης, παρά την προσπάθειά του να τη βγάλει από το τέλμα, το αδιέξοδο που βρισκόταν.
Σ’ εκείνο το ζοφερό σκηνικό, τη δύσκολη εποχή της χώρας μας, ήρθε ο Βικέλας, πολίτης του κόσμου, λογοτέχνης διεθνούς αποδοχής, «πολιτισμικός πρεσβευτής των Ελλήνων της Γαλλίας», να της απλώσει το χέρι για μια πανεθνική ανάταση, να της χαρίσει το όραμα μια νίκης του Γένους των Ελλήνων, παράλληλα με μια ηθική δύναμη.
Ο Βικέλας ήταν πάνω από όλα Έλληνας! Ένας σπουδαίος Έλληνας που τόλμησε και πέτυχε και άλλαξε την όψη και τον ρυθμό της εθνικής ζωής με….εργαλείο τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Όσες φορές κι αν διάβασα τα κείμενα που καταγράφουν τα λόγια του, πάντα με συγκινεί η αγάπη του για τη χώρα μας και το εθνικό και ωφέλιμο έργο του γι’ αυτήν.
Έργο πολύμορφο και πολύτροπο. «….ηδυνάμην» είπε «να μην επωφεληθώ της απροσδοκήτου και μοναδικής ευκαιρίας προς τιμήν και όφελος της Ελλάδος;» «….διεκδίκησα τα δικαιώματα της Ελλάδος προκειμένου περί ανασυστάσεως ελληνικού θεσμού….» Αυτή ήταν η φράση κλειδί. Φυσικά και ήταν ελληνικός θεσμός οι Ολυμπιακοί αγώνες στην αρχαιότητα. Και φυσικά θεώρησε αυτόν τον θεσμό σύνδεσμο μεταξύ Ελλάδος και Ευρώπης. Το είπε άλλωστε στους Έλληνες φοιτητές στο Παρίσι: «….ευρέθη ευκαιρία διά την κατάταξιν ημών εις την ευρωπαϊκήν ολομέλειαν…»
Άραγε είναι ικανοποιημένη η ψυχή του που η χώρα του η Ελλάδα που λάτρεψε είναι σήμερα μέλος της Ευρωπαϊκής Ολομέλειας;
ΕΡΜΟΥΠΟΛΙΣ
Η πόλη του Βικέλα
«Εγεννήθην εις Ερμούποιν την 15 Φεβρουαρίου 1835, εις την οικίαν του εκ μητρός παππού μου Γεωργίου Μελά, κειμένην επί την σήμερον πλατείας Θεάτρου. Ήτο τότε μια των καλλιτέρων οικοδομών της Ερμουπόλεως, την οποίαν εκ του προχείρου εθεμελίωσαν οι κατά την Επανάστασιν προσφυγόντες εκεί εκ διαφόρων πόλεων…»
«Εις Ερμούπολιν ο παππούς μου Γεώργιος Μελάς είχε διορισθεί υπό του Κυβερνήτου πρόεδρος του νεωστί ιδρυθέντος Εμπορικού Δικαστηρίου…» «…ο μεν εκ μητρός παππούς μου εγεννήθη εις Ιωάννινα, ο δε εκ πατρός εις Βέροιαν… Εις την Σύραν, κατ’ εκείνην την εποχήν, υπήρχαν δύο ιδιωτικά σχολεία…καλώς καταρτισμένα. Το εν υπό την διεύθυνση του Τ. Βαλέττα…το άλλο, φέρον την επωνυμία Λύκειον, είχε ιδρύσει ο Χρήστος Ευαγγελίδης…»
Ο Δημήτριος φοίτησε και στο ιστορικό Γυμνάσιο Σύρου, όπου τότε Γυμνασιάρχης ήταν ο Σουρίας, που διακρινόταν και για την μόρφωσή του και για την διδασκαλία του. Στο Λύκειο του Χρήστου Ευαγγελίδη (ήταν εκεί που σήμερα είναι το κτίριο του ΟΤΕ) συμμαθητής του Βικέλα και «φιλολογικός συνεργάτης» ήταν ο Εμμανουήλ Ροΐδης.
Μαζί έγιναν συντάκτες του εβδομαδιαίου περιοδικού «Λύκειον Μελίσσης» και ασχολήθηκαν με ποίηση, θεατρικές παραστάσεις κ.α. Εντυπωσίαζαν οι φιλολογικές και ποιητικές τους δημιουργίες της οποίες παρακολουθούσαν συχνά και οι γονείς.
Λονδίνο 1852:
Μετά το τέλος των σπουδών του, οι δυο θείοι του Βασίλειος και Λέων Μελάς (ο συγγραφέας του «Γεροστάθη») τον κάλεσαν στο Λονδίνο όπου εργάστηκε στις εμπορικές τους επιχειρήσεις. Έτσι υπηρέτησε με επιτυχία τον «Κερδώο Ερμή». Αργότερα έφθασε στο Παρίσι, έμαθε τη Γαλλική γλώσσα και εκεί είχε την λογοτεχνική του ανέλιξη θητεύοντας στον «Λόγιο Ερμή»!
Η Σύρος: αυτό το βραχώδες νησί στην καρδιά του Αιγαίου, είναι υπερήφανη, γιατί εδώ γεννήθηκε ο εθνικός ευεργέτης, ο μεγάλος Έλληνας της Ευρώπης και πρώτος πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, Δ. Βικέλας. Στη Σύρο γεννήθηκε και γαλουχήθηκε πνευματικά και στην Ευρώπη ανδρώθηκε κοινωνικά, οικονομικά και πνευματικά. Έτρεφε αγάπη για την Βέροια και τη Μακεδονία λόγω της πατρογενιάς αλλά… όταν στις 27 Μαΐου 1852 φεύγοντας με το πλοίο από το λιμάνι της Σύρου έγραψε στο ημερολόγιό του: «Έχε υγείαν και συ Σύρα πατρίς μου! Εκεί έκαμα το πρώτο βήμα εις το στάδιον της ποιήσεως. Είθε να μη μείνη μόνον αυτό, είθε να εξακολουθήσω όπως δυνηθώ να αποκτήσω όνομα έντιμον εις την φιλολογίαν της φίλης Ελλάδος»
Υ.Γ.: Αξίζει να θυμηθούμε οι μεγάλοι και να μάθουν οι μικροί ότι ο σπουδαίος Έλληνας Δημήτριος Βικέλας ήταν σπουδαίος ευεργέτης για τη χώρα μας. Τίμησε τη Βέροια και την Μακεδονία γενικότερα. Ας είμαστε υπερήφανοι εμείς οι Βεροιώτες
