Ένα βουνό - ναός, μια χερσόνησος με θόλο τον ουρανό, κιβωτός ψυχών αφιερωμένων στην Χριστιανική θρησκεία. Προορισμός μας η χερσόνησος του Άθω. Βέροια - Ρεντίνα - Σταυρός - Στρατώνι - Ολυμπιάδα - Ουρανούπολη. Η Ουρανούπολη, κτισμένη στα ερείπια της αρχαίας Σάνης που ιδρύθηκε το 315 π. Χ. από τον Αλέξαρχο αδελφό του Κάσσανδρου. Βρέθηκαν νομίσματα με τη μορφή της θεάς Αφροδίτης όπου αναγράφονται οι λέξεις (Ουρανίας Πόλεως και Ουρανιδών Πόλεις).
Από την Ουρανούπολη το καραβάκι θα σας μεταφέρει στην Δάφνη, επίνειο του Αγίου Όρους. Το ταξίδι στα ήρεμα νερά του Σιγγιτικού κόλπου δίπλα στις ακτές και τις καταγάλανες παραλίες κυλά απολαυστικά. Η απόδραση στην Αγιορείτικη Χερσόνησο μόλις άρχισε…
Η ζωή και η ιστορία στάθηκε πολυτάραχη στο Άγιο Όρος και στην χερσόνησο του Άθω. Ο εποικισμός του Άθω είναι αρχαιότατος και χάνεται στην αχλύ της ιστορίας. Πρώτοι κάτοικοι αναφέρονται οι Πελασγοί από τη Λήμνο. Οι αρχαίοι γεωγράφοι αναφέρουν δέκα πόλεις στη Χερσόνησο. Δίον, Θύσσος, Κλεωναί, Ακρόθεοι, Χαράδρεια, Παλαιώριον, Σάνη, Ολόφυξον, Απολλωνία, Ουρανούπολις. Στη μυθολογία ο Άθως κατέχει μέρος σημαντικό, αφού ήταν αφιερωμένος στον Δία. Το όνομα Άθως ανήκε σε κάποιον Θρακιώτη γίγαντα. Στη σύγκρουση θεών και γιγάντων ο Άθως έριξε ένα τεράστιο πέτρινο όγκο κατά του Ποσειδώνα, ξέφυγε όμως από τα χέρια του και έπεσε στη θάλασσα σχηματίζοντας το κομμάτι ξηράς που βρίσκεται σήμερα το Άγιο Όρος. Έως τον 3ο π.Χ. αιώνα υπήρχαν πολλές μικρές πόλεις, αργότερα οι πόλεις παρήκμασαν ή καταστράφηκαν με αποτέλεσμα να μείνει ο τόπος έρημος για αρκετούς αιώνες. Σύμφωνα με την παράδοση, η Θεοτόκος με τον Ευαγγελιστή Ιωάννη, πηγαίνοντας να επισκεφτούν τον Λάζαρο στην Κύπρο έπεσαν σε μια μεγάλη θαλασσοταραχή, Αποβιβάστηκαν προσωρινά στο λιμάνι που βρίσκεται σήμερα η μονή Ιβήρων, θαυμάζοντας το άγριο τοπίο η Παναγία ζήτησε από τον Υιό της να της προσφέρει το Άγιο Όρος σαν δώρο.
Από τότε θεωρείται ως κλήρος και περιβόλι της Παναγίας.
Ο Απόστολος Παύλος και οι λοιποί θετοί συνοδοί του, περνούν πλάι του. Εκχριστιανίζεται ταχύτατα. Πρώτος οικιστής είναι ο Άγιος Πέτρος ο Αθωνίτης, ασκήτευσε εδώ 53 χρόνια χωρίς να συναντήσει άνθρωπο. Μετά την κοίμηση του, το μυροβλύζον σκήνωμα του αλλά και η φήμη του, ελκύουν τους πρώτους μιμητές, προερχόμενους από την Παλαιστινιακή γη, ξεριζωμένοι από τις μοναστικές τους εστίες, λόγω της ισλαμικής προέλασης.
Όλοι τούτοι αποτελούν και την πρώτη ζύμη της Αγιορείτικης μοναχοπολιτείας. Τον Ι΄ αιώνα το Άγιο Όρος επιβάλλεται ως παναρθόδοξη και οικουμενική πολιτεία, από την παρουσία του Αγίου Αθανασίου, ο οποίος γεννήθηκε στην Τραπεζούντα το 920μ. Χ. και κοιμήθηκε στη μεγίστη Λαύρα, που αυτός ίδρυσε, το 997 μ.Χ.
Η ανέγερση της Λαύρας εισάγει επαναστατική εποχή για τα αγιορείτικα πράγματα, επειδή τα συντηρητικά στοιχεία του Άθω αντιμετωπίζουν ως επικίνδυνη καινοτομία, που απέτρεπε τον ήδη διαμορφωμένο θεσμό του ερημητισμού στον Άθω. Οι φιλονικίες φθάνουν μέχρι τον αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή ( 969-976).
Ο ΙΑ΄αιώνας αρχίζει με το μεσουράνημα του Αγίου Όρους, το οποίο αναγνωρίζεται ως η μεγαλύτερη μοναστηριούπολη της οικουμένης. Εδώ λαμβάνουν χώρα όλοι οι τρόποι μοναστικής άσκησης, από τον άκρατο ερημητισμό μέχρι και τον ιδιόρυθμο. Οι μεγάλες μονές είναι ήδη, Ι.Μ. Αγίας Λαύρας, Βατοπεδίου, Ιβήρων, Ξηροποτάμου, Ζωγράφου, Δοχειαρίου, Φιλοθέου, Εσφιγμένου, Ρωσικό, Αμαλφητών.
Οι λαμπρές μέρες που το Άγιο Όρος απλωνόταν υπέρλαμπρο, φτάνουν στο τέλος. Η αγιορείτικη κοινότητα κινδυνεύει συθέμελα από τις σταυροφορίες της Δ΄ σταυροφορίας ( 1204). Από εδώ και στο εξής, η τυραννία, οι αρπαγές, οι ταπεινώσεις, οι φόνοι θα είναι τρόπος ζωής.
Το 1222 βρίσκεται ελεύθερο και το 1261 ανανεώνει τους δεσμούς με το Πατριαρχείο.
Η κατάσταση όμως παραμένει ρευστή, από τις συχνές εφόδους των Βουλγάρων, Σικελών, Φράγκων και Τούρκων.
Το 1277 ο αυτοκράτορας Μιχαήλ ο Η΄ συντελεί την ένωση της Ορθοδοξίας με τον παπισμό, που αυτοί εννοούσαν ως υποταγή και απορρόφηση. Το Άγιο Όρος κόβει το μνημόσυνο του αυτοκράτορα και αυτός στέλνει στρατεύματα να εκδικηθούν, μονές πυρπολήθηκαν καθώς και το Πρωτάτο. Μετά έρχονται οι Σέρβοι με την επίσκεψη του Κράλλη Στέφανου Δουσάν το 1347- 1348.
Αποκτά ταυτότητα τον Θ΄ αιώνα, με νόμους και τυπικά ( Ι΄ αιώνας ) συγκροτείται κτιριακά και απλώνεται ανάλογα με τη φήμη του ( Ι Α ΄ αιώνας).
Για πρώτη φορά θα θριαμβεύσει δυναμικά στη θεολογία, την τέχνη, τον μυστικισμό και ο Ι Δ΄ αιώνας θα είναι αιώνας του ησυχασμού. Θεολογική ανάταση, άσκηση και βίωση της ορθόδοξης πνευματικότητας.
Το 1380 και για μια 25ετία το Άγιο Όρος θα κυριευθεί από το γένος των Οθωμανών. Το 1424 παραδίδεται στο Σουλτάνο Μουράτ Β.
Για να τηρήσουν τον Άθω ακέραιο, οι μονές δίνουν χρήμα πολύ, σε υπέρογκα χαράτσια, στις αυθαιρεσίες των κρατικών οργάνων, τον στρατωνισμό των οπλιτών, τις πειρατικές και ληστρικές εφόδους. Το 1518 ο Σελήμ Β΄ προβαίνει στη δήμευση των αγιορείτικων κτημάτων μαζί και όλη την ακίνητη περιουσία τους.
Ο Ελληνισμός και το Άγιο Όρος προετοιμάζονται για την αποτίναξη του Τούρκικου ζυγού. Νεομάρτυρες, ψυχές γεμάτες φλόγα και πάθος για την ελευθερία θα σφραγίσουν με το αίμα τους και την πίστη τους την ελληνικότητα τους.
Οπλίζουν με δύναμη και πάθος τις ψυχές των υποδούλων. Χιλιάδες οι νεομάρτυρες και ένας στους δυο είναι Αγιορείτης. Ακολουθούν οι λόγιοι, οι εθναπόστολοι, οι οπλουργοί, οι αρματολοί, οι δάσκαλοι, οι Φιλικοί, οι Προφήτες. Ο ξεσηκωμός είναι καθολικός.
Άργησε ο Άθως να ελευθερωθεί.
Στις 2 Νοεμβρίου 1912 απελευθερώνεται με την παρουσία της ναυαρχίδας Αβέρωφ και ναύαρχο τον θρυλικό Παύλο Κουντουριώτη.
Το 1963 γιορτάζεται με μεγαλοπρέπεια και χάρη η επέτειος της χιλιετηρίδας του Αγίου Όρους, το τελευταίο και λαμπρό γεγονός στην ιστορία του Άθω. Οι μοναχοί σήμερα κοντεύουν τους 1500.
Φάνηκε το λιμάνι της Δάφνης. Υπήρξε ιερό του Δαφναίου Απόλλωνα. Η Δάφνη κόρη του ποταμού Λάδωνα ή κατ ΄αλλους του Πηνειού και της Γαίας ( γης ). Την ερωτεύτηκε ο θεός Απόλλωνας που άρχισε να την κυνηγάει ασταμάτητα. Εξαντλημένη παρακάλεσε την μητέρα της να την βοηθήσει και η Δάφνη όταν προσπάθησε να την αγκαλιάσει ο Απόλλωνας μεταμορφώθηκε σε δένδρο. Για να παρηγορηθεί ο Απόλλωνας έκοψε ένα κλαδί από το δένδρο και στεφανώθηκε. Από τότε η δάφνη είναι το φυτό του θεού Απόλλωνα.
Με το σακίδιο στον ώμο ( βαρύ και ασήκωτο ) το μονοπάτι θα σας οδηγήσει στην Αγία Άννα..
Το ταξίδι σας στην Βυζαντινή εποχή μόλις ξεκίνησε…
Συνεχίζετε την ανάβαση. Παντού τριγύρω φύση ονειρεμένη. Ο αέρας - έτσι τους φάνηκε - μύριζε μοσχολίβανο. Σαν να βρισκότανε σε μια τεράστια εκκλησία με θάλασσα, με δάση από καστανιές, με καταπράσινες βουνοπλαγιές και από πάνω αντί για θόλο, ένας καταγάλανος ουρανός. Λίγο πριν τον εσπερινό επισκεφθείτε την Μονή Αγίου Παύλου. Ιδρυτής της Μονής είναι ο Παύλος ο Ξηροποταμίτης, ανήγειρε τη Μονή με το όνομα Ξηροποτάμου. Μετονομάσθηκε σε Μονή Αγίου Παύλου το 1108.
Το καθολικό της είναι αφιερωμένο στην Υπαπαντή του Κυρίου.H Μονή Παύλου είναι 14η στην ιεραρχία των μονών. Στο παρεκκλήσιο του Αγίου Γεωργίου οι τοιχογραφίες είναι της κρητικής σχολής από το 1554. Στο καθολικό της Μονής φυλάσσεται τμήμα από τα δώρα των Μάγων. Ή βιβλιοθήκη της έχει χειρόγραφους κώδικες της εποχής του 8ου και 9ου αιώνα.
Επιστροφή στην Αγία Άννα.
Στον εσπερινό το ξυλοσήμαντρο ακούγεται ρυθμικά. Πρώτα χτύποι ρυθμικοί, έπειτα γοργοί, χτυπητοί, τέλος γαλήνιοι κατανυχτικοί, εσωτερικοί.
Αφήσατε πίσω σας την Αγία Άννα και ανεβαίνετε τα δεκάδες εκατοντάδες χτιστά σκαλιά που μετά από 1/2 ώρα δύσκολης ανάβασης θα σας οδηγήσουν στην διασταύρωση.
Από την διασταύρωση ανεβαίνετε μέσα από πυκνό δάσος, μετά από μια ανηφορική διαδρομή 2,5 ωρών φθάνετε στην εκκλησία της Παναγίας. Κτισμένη στα 1500 μέτρα, από εδώ η κορυφή είναι περίπου 1 ½ ώρα για να φθάσετε στο μικρό κατακόρυφο εκκλησάκι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος που βρίσκεται σε υψόμετρο 2033 μέτρων.
Αναχωρείτε από τη σκήτη της Αγίας Άννας με προορισμό τα 1500 μέτρα υψόμετρο. Η διανυκτέρευση γίνεται τη νύχτα στην ύπαιθρο με μόνη συντροφιά τη σκέψη του θεού και τα αστέρια.
Λίγο πριν ξημερώσει ξεκινήστε για την κορυφή. Απόλυτη ησυχία δεν ακούγεται τίποτα.
Όπως και τότε τον Νοέμβριο του 1914 που βρέθηκαν στο ίδιο σημείο οι δυο μεγάλοι λογοτέχνες των γραμμάτων και της ποίησης Νίκος Καζαντζάκης και Άγγελος Σικελιανός, ανεβαίνοντας προς την κορυφή του Άθω.
Γκρεμοί φοβεροί και κάτω χαμηλά στο πρωινό ήρεμο φως να απλώνεται η θάλασσα. Όσο πληθαίνει το φως και έρχεται η μέρα ξεχωρίζουν πέρα τα νησιά, κάτασπροι κιβωτοί να πλέουν στα κύματα, η Λήμνος, η Ίμβρος και η Σαμοθράκη.
Προχωράτε, απάνθρωπο, απόγκρεμο βουνό. Ο ήλιος θα είναι ψηλά όταν θα πατήσετε στην κορυφή, κουρασμένοι αλλά τα πρόσωπα σας λάμπουν, για τι φτάσατε στον προορισμό σας.
Κάτω χαμηλά το απέραντο πέλαγος, στα μανιασμένα κύματα που ανελέητα ξεσπούν εδώ και χιλιάδες χρόνια στα απόκρημνα βράχια του Άθω καταστράφηκε ο στόλος του Πέρση στρατηγού Μαρδόνιου το 493 π. Χ.
Απέραντο γαλάζιο τριγύρω. Από εδώ ψηλά θαυμάζετε τα παράλια της Καβάλας, της Θάσου και της Λήμνου, τις Σποράδες, τον Όλυμπο με τον Κϊσσαβο, τη Σιθωνία την Αμμουλιανή, τη διώρυγα του Ξέρξη και το Παγγαίο.
Επιστροφή από την ίδια διαδρομή, 4 ώρες θα σας πάρει η κατάβαση μέχρι και την διασταύρωση, από εδώ και πέρα θέλετε άλλες 6 ώρες για να φθάσετε στην Ι Μ Αγίας Λαύρας.
Μετά από μια 6ωρη πορεία (από την διασταύρωση) αφήνετε δεξιά σας τη Ρουμάνικη σκήτη του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή σε μορφή ενιαίου κτιριακού συγκροτήματος που ανήκει στην Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας και κατοικείται από 25 μοναχούς ρουμάνικης καταγωγής.
Πλησιάζετε την Ι .Μ. Αγίας Λαύρας., σας συναρπάζει η εικόνα της επιβλητικής Μονής.
Το μοναστήρι πολύ μεγάλο, με οχυρωματικούς πύργους, τις «ζεματίστρες»΄ στις εισόδους της μονής από όπου έριχναν λάδι , για να αντιμετωπίσουν τις επιδρομές των πειρατών. Ακόμα έξω βρισκόταν ένας νερόμυλος, καλλιέργειες (λαχανικά) και το νεκροταφείο.
Φθάσατε στην μονή μπήκατε στο προαύλιο, μια ηρεμία σας τύλιξε.
Στο αρχονταρίκι σας υποδέχονται με δροσερό νερό, λουκούμι και ελληνικό καφέ. Ξεκουραζόσαστε τώρα στο δωμάτιο που σας παραχώρησε η μονή και η ματιά σας από το μπαλκόνι ξεκουράζεται με θέα το Αιγαίο Πέλαγος.
Η Λαύρα κατέχει την πρώτη θέση στην ιστορία και ιεραρχία των μονών του Άθω και ιδρυτής της είναι η σεβασμιώτερη μορφή μεταξύ των Αγιορειτών, ο άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης. Είναι το πρόσωπο που εισάγει τον κοινοβιακό τρόπο μοναχισμού από τον σπηλαιώδη και έρημητικό μοναχισμό.
Ο ναός ήταν αρχικά αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Με την κοίμηση του Αγίου Αθανασίου τιμάται και πανηγυρίζει στη μνήμη του.
Η αρχική κατασκευή της Μονής ανάγεται το 963 μ. Χ. Οι αγιογραφίες ανήκουν στον Θεοφάνη τον Κρήτα. Η δεξαμενή του αγιασμού η λεγόμενη και «φιάλη» είναι η μεγαλύτερη του αγίου Όρους και είναι τοποθετημένη μπροστά από την κύρια είσοδο του καθολικού. Πλούσιο σκευοφυλάκιο και εικονοφυλάκιο.
Η μονή διαθέτει 17 παρεκκλήσια και 19 εξωκλήσια. Σήμερα αριθμεί περίπου 50 μοναστηριακούς αδελφούς και 300 εξαρτηματικούς. Η βιβλιοθήκη έχει 2116 χειρόγραφα, 20 χιλιάδες έντυπα βιβλία και 100 περίπου ξενόγλωσσα χειρόγραφα. Στην ιστορική διαδρομή της στη μονή μόνασαν δεκάδες πνευματικοί άνθρωποι που μετέπειτα υπηρέτησαν την Χριστιανοσύνη από περίοπτη θέση. 27 πατριάρχες, 150 αρχιερείς, 168 ηγούμενοι, 3400 ιερομόναχοι και 14000 μοναχοί.
Ανεκτίμητος θησαυρός της είναι η εικόνα της παναγίας της Κουκουζέλισσας, πατριαρχικοί και αυτοκρατορικοί σάκοι και άγια λείψανα.
Απόγευμα και μετά τον εσπερινό που έχει διάρκεια περίπου μιάμιση ώρα όλοι μαζί μοναχοί και λαϊκοί γευματίζετε στην τράπεζα με τις υπέροχες αγιογραφίες, πιθανολογείται ότι είναι έργο κάποιου από τους μαθητές του Θεοφάνη Κρήτα.
Νυχτώνει, νύχτωσε και το φεγγάρι που ξεπροβάλλει μέσα από τα σύννεφα σας καθηλώνει στην ηρεμία του τοπίου. Πήγατε νωρίς για ύπνο, από τις γύρω βουνοπλαγιές κραυγές τσακαλιών όλη την νύχτα.
Ξυπνήσατε κάτω από μια καταρρακτώδη βροχή με δυσκολία φθάσατε στο αρχονταρίκι, πήρατε το δρόμο της επιστροφής για την πρωτεύουσα του Αγίου Όρους τις Καρυές.
Δρόμος δύσκολος, χωμάτινος, γεμάτος νερά από την ξαφνική νεροποντή, συνεχείς γκρεμοί και η αγριεμένη θάλασσα.
Στη διαδρομή σας θα προσπεράσετε και την Μονή Ιβήρων.
Η Μονή Ιβήρων είναι αφιερωμένη στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος, αριθμεί σήμερα 30 μοναχούς.
Η Μονή ιδρύθηκε προς το τέλος του 10ου αιώνα, από τον άγιο Ιωάννη τον Ίβηρα, μετά την ίδρυση της Μεγίστης Λαύρας και της Μονής Βατοπεδίου. Εδώ είναι εγκατεστημένη η εφέστια εικόνα της παναγίας Πορταϊίτισσας. Δωρίζει τους θησαυρούς για τον αγώνα της Επανάστασης, ενώ στον χώρο της έμεινε και ο Εθνομάρτυρας Γρηγόριος ο Ε΄. Το καθολικό είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
Βρίσκεστε στην πρωτεύουσα Καρυές. Τουλάχιστον από τον 10ο αιώνα είναι πρωτεύουσα του Αγίου Όρους , η παλιά της ονομασία ήταν Μέση.
Μια πρώτη ματιά, μια πρώτη εικόνα του οικισμού σας μεταφέρει πολλά χρόνια πίσω. Εδώ είναι εγκατεστημένη η ιερά κοινότητα του Αγίου Όρους και η ιερά επιστασία καθώς και η αντιπροσωπεία των 20 μονών.
Το Άγιο όρος υπάγεται πολιτικά στο Υπουργείο Εξωτερικών και θρησκευτικά στη δικαιοδοσία του Οικουμενικού πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Όλες οι μονές είναι κοινόβιες, δηλαδή κοινή λειτουργία, προσευχή, σίτιση και εργασία μεταξύ των μοναχών. Υπεύθυνος της μονής είναι ο Ηγούμενος που εκλέγεται ισόβια.
Επισκεφθείτε το Πρωτάτο και προσκυνήστε την εικόνα άξιον εστί, από τις περίφημες εικόνες του Αγίου Όρους.
Πρωτάτο ονομάζεται ο καθεδρικός ναός, ο αρχαιότερος σωζόμενος του Αγίου Όρους, αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Η ανέγερση του ναού στην σημερινή του μορφή έγινε το 962 μ. Χ. Είναι τρίκλιτη βασιλική χωρίς τρούλο. Θαυμάζουμε τις πασίγνωστες τοιχογραφίες του Μανουήλ Πανσέληνου, η αγιογράφηση έγινε τον 14ο αιώνα.
Το τέμπλο είναι μαρμάρινο (10ος αιώνας). Η βιβλιοθήκη περιέχει 117 χειρόγραφους κώδικες μεταξύ αυτών και το πρώτο τυπικό του Αγίου Όρους. Γραμμένο σε δέρμα προβάτου και φέρει την υπογραφή του Ιωάννη Τσιμισκή.
Ξεναγηθήτε στο Σεράϊ στη σκήτη του Αποστόλου Αγίου Ανδρέα, όπου στο εσωτερικό του φυλάσσεται το σκήνωμα του.
Ο Απόστολος Παύλος και οι λοιποί θετοί συνοδοί του, περνούν πλάι του. Εκχριστιανίζεται ταχύτατα. Πρώτος οικιστής είναι ο Άγιος Πέτρος ο Αθωνίτης, ασκήτευσε εδώ 53 χρόνια χωρίς να συναντήσει άνθρωπο. Μετά την κοίμηση του, το μυροβλύζον σκήνωμα του αλλά και η φήμη του, ελκύουν τους πρώτους μιμητές, προερχόμενους από την Παλαιστινιακή γη, ξεριζωμένοι από τις μοναστικές τους εστίες, λόγω της ισλαμικής προέλασης.
Όλοι τούτοι αποτελούν και την πρώτη ζύμη της Αγιορείτικης μοναχοπολιτείας. Τον Ι΄ αιώνα το Άγιο Όρος επιβάλλεται ως παναρθόδοξη και οικουμενική πολιτεία, από την παρουσία του Αγίου Αθανασίου, ο οποίος γεννήθηκε στην Τραπεζούντα το 920μ. Χ. και κοιμήθηκε στη μεγίστη Λαύρα, που αυτός ίδρυσε, το 997 μ.Χ.
Η ανέγερση της Λαύρας εισάγει επαναστατική εποχή για τα αγιορείτικα πράγματα, επειδή τα συντηρητικά στοιχεία του Άθω αντιμετωπίζουν ως επικίνδυνη καινοτομία, που απέτρεπε τον ήδη διαμορφωμένο θεσμό του ερημητισμού στον Άθω. Οι φιλονικίες φθάνουν μέχρι τον αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή ( 969-976).
Ο ΙΑ΄αιώνας αρχίζει με το μεσουράνημα του Αγίου Όρους, το οποίο αναγνωρίζεται ως η μεγαλύτερη μοναστηριούπολη της οικουμένης. Εδώ λαμβάνουν χώρα όλοι οι τρόποι μοναστικής άσκησης, από τον άκρατο ερημητισμό μέχρι και τον ιδιόρυθμο. Οι μεγάλες μονές είναι ήδη, Ι.Μ. Αγίας Λαύρας, Βατοπεδίου, Ιβήρων, Ξηροποτάμου, Ζωγράφου, Δοχειαρίου, Φιλοθέου, Εσφιγμένου, Ρωσικό, Αμαλφητών.
Οι λαμπρές μέρες που το Άγιο Όρος απλωνόταν υπέρλαμπρο, φτάνουν στο τέλος. Η αγιορείτικη κοινότητα κινδυνεύει συθέμελα από τις σταυροφορίες της Δ΄ σταυροφορίας ( 1204). Από εδώ και στο εξής, η τυραννία, οι αρπαγές, οι ταπεινώσεις, οι φόνοι θα είναι τρόπος ζωής.
Το 1222 βρίσκεται ελεύθερο και το 1261 ανανεώνει τους δεσμούς με το Πατριαρχείο.
Η κατάσταση όμως παραμένει ρευστή, από τις συχνές εφόδους των Βουλγάρων, Σικελών, Φράγκων και Τούρκων.
Το 1277 ο αυτοκράτορας Μιχαήλ ο Η΄ συντελεί την ένωση της Ορθοδοξίας με τον παπισμό, που αυτοί εννοούσαν ως υποταγή και απορρόφηση. Το Άγιο Όρος κόβει το μνημόσυνο του αυτοκράτορα και αυτός στέλνει στρατεύματα να εκδικηθούν, μονές πυρπολήθηκαν καθώς και το Πρωτάτο. Μετά έρχονται οι Σέρβοι με την επίσκεψη του Κράλλη Στέφανου Δουσάν το 1347- 1348.
Αποκτά ταυτότητα τον Θ΄ αιώνα, με νόμους και τυπικά ( Ι΄ αιώνας ) συγκροτείται κτιριακά και απλώνεται ανάλογα με τη φήμη του ( Ι Α ΄ αιώνας).
Για πρώτη φορά θα θριαμβεύσει δυναμικά στη θεολογία, την τέχνη, τον μυστικισμό και ο Ι Δ΄ αιώνας θα είναι αιώνας του ησυχασμού. Θεολογική ανάταση, άσκηση και βίωση της ορθόδοξης πνευματικότητας.
Το 1380 και για μια 25ετία το Άγιο Όρος θα κυριευθεί από το γένος των Οθωμανών. Το 1424 παραδίδεται στο Σουλτάνο Μουράτ Β.
Για να τηρήσουν τον Άθω ακέραιο, οι μονές δίνουν χρήμα πολύ, σε υπέρογκα χαράτσια, στις αυθαιρεσίες των κρατικών οργάνων, τον στρατωνισμό των οπλιτών, τις πειρατικές και ληστρικές εφόδους. Το 1518 ο Σελήμ Β΄ προβαίνει στη δήμευση των αγιορείτικων κτημάτων μαζί και όλη την ακίνητη περιουσία τους.
Ο Ελληνισμός και το Άγιο Όρος προετοιμάζονται για την αποτίναξη του Τούρκικου ζυγού. Νεομάρτυρες, ψυχές γεμάτες φλόγα και πάθος για την ελευθερία θα σφραγίσουν με το αίμα τους και την πίστη τους την ελληνικότητα τους.
Οπλίζουν με δύναμη και πάθος τις ψυχές των υποδούλων. Χιλιάδες οι νεομάρτυρες και ένας στους δυο είναι Αγιορείτης. Ακολουθούν οι λόγιοι, οι εθναπόστολοι, οι οπλουργοί, οι αρματολοί, οι δάσκαλοι, οι Φιλικοί, οι Προφήτες. Ο ξεσηκωμός είναι καθολικός.
Άργησε ο Άθως να ελευθερωθεί.
Στις 2 Νοεμβρίου 1912 απελευθερώνεται με την παρουσία της ναυαρχίδας Αβέρωφ και ναύαρχο τον θρυλικό Παύλο Κουντουριώτη.
Το 1963 γιορτάζεται με μεγαλοπρέπεια και χάρη η επέτειος της χιλιετηρίδας του Αγίου Όρους, το τελευταίο και λαμπρό γεγονός στην ιστορία του Άθω. Οι μοναχοί σήμερα κοντεύουν τους 1500.
Φάνηκε το λιμάνι της Δάφνης. Υπήρξε ιερό του Δαφναίου Απόλλωνα. Η Δάφνη κόρη του ποταμού Λάδωνα ή κατ ΄αλλους του Πηνειού και της Γαίας ( γης ). Την ερωτεύτηκε ο θεός Απόλλωνας που άρχισε να την κυνηγάει ασταμάτητα. Εξαντλημένη παρακάλεσε την μητέρα της να την βοηθήσει και η Δάφνη όταν προσπάθησε να την αγκαλιάσει ο Απόλλωνας μεταμορφώθηκε σε δένδρο. Για να παρηγορηθεί ο Απόλλωνας έκοψε ένα κλαδί από το δένδρο και στεφανώθηκε. Από τότε η δάφνη είναι το φυτό του θεού Απόλλωνα.
Με το σακίδιο στον ώμο ( βαρύ και ασήκωτο ) το μονοπάτι θα σας οδηγήσει στην Αγία Άννα..
Το ταξίδι σας στην Βυζαντινή εποχή μόλις ξεκίνησε…
Συνεχίζετε την ανάβαση. Παντού τριγύρω φύση ονειρεμένη. Ο αέρας - έτσι τους φάνηκε - μύριζε μοσχολίβανο. Σαν να βρισκότανε σε μια τεράστια εκκλησία με θάλασσα, με δάση από καστανιές, με καταπράσινες βουνοπλαγιές και από πάνω αντί για θόλο, ένας καταγάλανος ουρανός. Λίγο πριν τον εσπερινό επισκεφθείτε την Μονή Αγίου Παύλου. Ιδρυτής της Μονής είναι ο Παύλος ο Ξηροποταμίτης, ανήγειρε τη Μονή με το όνομα Ξηροποτάμου. Μετονομάσθηκε σε Μονή Αγίου Παύλου το 1108.
Το καθολικό της είναι αφιερωμένο στην Υπαπαντή του Κυρίου.H Μονή Παύλου είναι 14η στην ιεραρχία των μονών. Στο παρεκκλήσιο του Αγίου Γεωργίου οι τοιχογραφίες είναι της κρητικής σχολής από το 1554. Στο καθολικό της Μονής φυλάσσεται τμήμα από τα δώρα των Μάγων. Ή βιβλιοθήκη της έχει χειρόγραφους κώδικες της εποχής του 8ου και 9ου αιώνα.
Επιστροφή στην Αγία Άννα.
Στον εσπερινό το ξυλοσήμαντρο ακούγεται ρυθμικά. Πρώτα χτύποι ρυθμικοί, έπειτα γοργοί, χτυπητοί, τέλος γαλήνιοι κατανυχτικοί, εσωτερικοί.
Αφήσατε πίσω σας την Αγία Άννα και ανεβαίνετε τα δεκάδες εκατοντάδες χτιστά σκαλιά που μετά από 1/2 ώρα δύσκολης ανάβασης θα σας οδηγήσουν στην διασταύρωση.
Από την διασταύρωση ανεβαίνετε μέσα από πυκνό δάσος, μετά από μια ανηφορική διαδρομή 2,5 ωρών φθάνετε στην εκκλησία της Παναγίας. Κτισμένη στα 1500 μέτρα, από εδώ η κορυφή είναι περίπου 1 ½ ώρα για να φθάσετε στο μικρό κατακόρυφο εκκλησάκι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος που βρίσκεται σε υψόμετρο 2033 μέτρων.
Αναχωρείτε από τη σκήτη της Αγίας Άννας με προορισμό τα 1500 μέτρα υψόμετρο. Η διανυκτέρευση γίνεται τη νύχτα στην ύπαιθρο με μόνη συντροφιά τη σκέψη του θεού και τα αστέρια.
Λίγο πριν ξημερώσει ξεκινήστε για την κορυφή. Απόλυτη ησυχία δεν ακούγεται τίποτα.
Όπως και τότε τον Νοέμβριο του 1914 που βρέθηκαν στο ίδιο σημείο οι δυο μεγάλοι λογοτέχνες των γραμμάτων και της ποίησης Νίκος Καζαντζάκης και Άγγελος Σικελιανός, ανεβαίνοντας προς την κορυφή του Άθω.
Γκρεμοί φοβεροί και κάτω χαμηλά στο πρωινό ήρεμο φως να απλώνεται η θάλασσα. Όσο πληθαίνει το φως και έρχεται η μέρα ξεχωρίζουν πέρα τα νησιά, κάτασπροι κιβωτοί να πλέουν στα κύματα, η Λήμνος, η Ίμβρος και η Σαμοθράκη.
Προχωράτε, απάνθρωπο, απόγκρεμο βουνό. Ο ήλιος θα είναι ψηλά όταν θα πατήσετε στην κορυφή, κουρασμένοι αλλά τα πρόσωπα σας λάμπουν, για τι φτάσατε στον προορισμό σας.
Κάτω χαμηλά το απέραντο πέλαγος, στα μανιασμένα κύματα που ανελέητα ξεσπούν εδώ και χιλιάδες χρόνια στα απόκρημνα βράχια του Άθω καταστράφηκε ο στόλος του Πέρση στρατηγού Μαρδόνιου το 493 π. Χ.
Απέραντο γαλάζιο τριγύρω. Από εδώ ψηλά θαυμάζετε τα παράλια της Καβάλας, της Θάσου και της Λήμνου, τις Σποράδες, τον Όλυμπο με τον Κϊσσαβο, τη Σιθωνία την Αμμουλιανή, τη διώρυγα του Ξέρξη και το Παγγαίο.
Επιστροφή από την ίδια διαδρομή, 4 ώρες θα σας πάρει η κατάβαση μέχρι και την διασταύρωση, από εδώ και πέρα θέλετε άλλες 6 ώρες για να φθάσετε στην Ι Μ Αγίας Λαύρας.
Μετά από μια 6ωρη πορεία (από την διασταύρωση) αφήνετε δεξιά σας τη Ρουμάνικη σκήτη του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή σε μορφή ενιαίου κτιριακού συγκροτήματος που ανήκει στην Ιερά Μονή Αγίας Λαύρας και κατοικείται από 25 μοναχούς ρουμάνικης καταγωγής.
Πλησιάζετε την Ι .Μ. Αγίας Λαύρας., σας συναρπάζει η εικόνα της επιβλητικής Μονής.
Το μοναστήρι πολύ μεγάλο, με οχυρωματικούς πύργους, τις «ζεματίστρες»΄ στις εισόδους της μονής από όπου έριχναν λάδι , για να αντιμετωπίσουν τις επιδρομές των πειρατών. Ακόμα έξω βρισκόταν ένας νερόμυλος, καλλιέργειες (λαχανικά) και το νεκροταφείο.
Φθάσατε στην μονή μπήκατε στο προαύλιο, μια ηρεμία σας τύλιξε.
Στο αρχονταρίκι σας υποδέχονται με δροσερό νερό, λουκούμι και ελληνικό καφέ. Ξεκουραζόσαστε τώρα στο δωμάτιο που σας παραχώρησε η μονή και η ματιά σας από το μπαλκόνι ξεκουράζεται με θέα το Αιγαίο Πέλαγος.
Η Λαύρα κατέχει την πρώτη θέση στην ιστορία και ιεραρχία των μονών του Άθω και ιδρυτής της είναι η σεβασμιώτερη μορφή μεταξύ των Αγιορειτών, ο άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης. Είναι το πρόσωπο που εισάγει τον κοινοβιακό τρόπο μοναχισμού από τον σπηλαιώδη και έρημητικό μοναχισμό.
Ο ναός ήταν αρχικά αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Με την κοίμηση του Αγίου Αθανασίου τιμάται και πανηγυρίζει στη μνήμη του.
Η αρχική κατασκευή της Μονής ανάγεται το 963 μ. Χ. Οι αγιογραφίες ανήκουν στον Θεοφάνη τον Κρήτα. Η δεξαμενή του αγιασμού η λεγόμενη και «φιάλη» είναι η μεγαλύτερη του αγίου Όρους και είναι τοποθετημένη μπροστά από την κύρια είσοδο του καθολικού. Πλούσιο σκευοφυλάκιο και εικονοφυλάκιο.
Η μονή διαθέτει 17 παρεκκλήσια και 19 εξωκλήσια. Σήμερα αριθμεί περίπου 50 μοναστηριακούς αδελφούς και 300 εξαρτηματικούς. Η βιβλιοθήκη έχει 2116 χειρόγραφα, 20 χιλιάδες έντυπα βιβλία και 100 περίπου ξενόγλωσσα χειρόγραφα. Στην ιστορική διαδρομή της στη μονή μόνασαν δεκάδες πνευματικοί άνθρωποι που μετέπειτα υπηρέτησαν την Χριστιανοσύνη από περίοπτη θέση. 27 πατριάρχες, 150 αρχιερείς, 168 ηγούμενοι, 3400 ιερομόναχοι και 14000 μοναχοί.
Ανεκτίμητος θησαυρός της είναι η εικόνα της παναγίας της Κουκουζέλισσας, πατριαρχικοί και αυτοκρατορικοί σάκοι και άγια λείψανα.
Απόγευμα και μετά τον εσπερινό που έχει διάρκεια περίπου μιάμιση ώρα όλοι μαζί μοναχοί και λαϊκοί γευματίζετε στην τράπεζα με τις υπέροχες αγιογραφίες, πιθανολογείται ότι είναι έργο κάποιου από τους μαθητές του Θεοφάνη Κρήτα.
Νυχτώνει, νύχτωσε και το φεγγάρι που ξεπροβάλλει μέσα από τα σύννεφα σας καθηλώνει στην ηρεμία του τοπίου. Πήγατε νωρίς για ύπνο, από τις γύρω βουνοπλαγιές κραυγές τσακαλιών όλη την νύχτα.
Ξυπνήσατε κάτω από μια καταρρακτώδη βροχή με δυσκολία φθάσατε στο αρχονταρίκι, πήρατε το δρόμο της επιστροφής για την πρωτεύουσα του Αγίου Όρους τις Καρυές.
Δρόμος δύσκολος, χωμάτινος, γεμάτος νερά από την ξαφνική νεροποντή, συνεχείς γκρεμοί και η αγριεμένη θάλασσα.
Στη διαδρομή σας θα προσπεράσετε και την Μονή Ιβήρων.
Η Μονή Ιβήρων είναι αφιερωμένη στην Μεταμόρφωση του Σωτήρος, αριθμεί σήμερα 30 μοναχούς.
Η Μονή ιδρύθηκε προς το τέλος του 10ου αιώνα, από τον άγιο Ιωάννη τον Ίβηρα, μετά την ίδρυση της Μεγίστης Λαύρας και της Μονής Βατοπεδίου. Εδώ είναι εγκατεστημένη η εφέστια εικόνα της παναγίας Πορταϊίτισσας. Δωρίζει τους θησαυρούς για τον αγώνα της Επανάστασης, ενώ στον χώρο της έμεινε και ο Εθνομάρτυρας Γρηγόριος ο Ε΄. Το καθολικό είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
Βρίσκεστε στην πρωτεύουσα Καρυές. Τουλάχιστον από τον 10ο αιώνα είναι πρωτεύουσα του Αγίου Όρους , η παλιά της ονομασία ήταν Μέση.
Μια πρώτη ματιά, μια πρώτη εικόνα του οικισμού σας μεταφέρει πολλά χρόνια πίσω. Εδώ είναι εγκατεστημένη η ιερά κοινότητα του Αγίου Όρους και η ιερά επιστασία καθώς και η αντιπροσωπεία των 20 μονών.
Το Άγιο όρος υπάγεται πολιτικά στο Υπουργείο Εξωτερικών και θρησκευτικά στη δικαιοδοσία του Οικουμενικού πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Όλες οι μονές είναι κοινόβιες, δηλαδή κοινή λειτουργία, προσευχή, σίτιση και εργασία μεταξύ των μοναχών. Υπεύθυνος της μονής είναι ο Ηγούμενος που εκλέγεται ισόβια.
Επισκεφθείτε το Πρωτάτο και προσκυνήστε την εικόνα άξιον εστί, από τις περίφημες εικόνες του Αγίου Όρους.
Πρωτάτο ονομάζεται ο καθεδρικός ναός, ο αρχαιότερος σωζόμενος του Αγίου Όρους, αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Η ανέγερση του ναού στην σημερινή του μορφή έγινε το 962 μ. Χ. Είναι τρίκλιτη βασιλική χωρίς τρούλο. Θαυμάζουμε τις πασίγνωστες τοιχογραφίες του Μανουήλ Πανσέληνου, η αγιογράφηση έγινε τον 14ο αιώνα.
Το τέμπλο είναι μαρμάρινο (10ος αιώνας). Η βιβλιοθήκη περιέχει 117 χειρόγραφους κώδικες μεταξύ αυτών και το πρώτο τυπικό του Αγίου Όρους. Γραμμένο σε δέρμα προβάτου και φέρει την υπογραφή του Ιωάννη Τσιμισκή.
Ξεναγηθήτε στο Σεράϊ στη σκήτη του Αποστόλου Αγίου Ανδρέα, όπου στο εσωτερικό του φυλάσσεται το σκήνωμα του.
Απομεσήμερο θα πάρετε το δρόμο της επιστροφής.
Προσπερνάτε την μονή Ξηροποτάμου ένα από τα αρχαιότερα μοναστήρια του Αγίου Όρους , κτισμένο σε περίβλεπτο θέση σε ύψος 200 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Η παράδοση θέλει ιδρυτή της μονής την αυτοκράτειρα Πουλχερία που έζησε τον 5ο αιώνα, ενώ σύμφωνα με άλλη πηγή ιδρυτές θεωρούνται οι αυτοκράτορες Κωνσταντίνος Ζ΄ ο πορφυρογέννητος και ο Ρωμανός Α΄ κατά τον 10ο αιώνα. Κτήτορας θεωρείται ο όσιος Παύλος. Το καθολικό τιμά τους Αγίους Τεσσαράκοντα μάρτυρες και το πολυτιμότερο κειμήλιο, τα 2 τεμάχια Τιμίου Ξύλου από τον σταυρό του Χριστού.
Το λεωφορείο σας έφερε και πάλι στην Δάφνη, με την αναχώρηση του φέρρυ για την Ουρανούπολη η περιπλάνηση σας κοντά στον Θεό και την αμόλυντη ακόμη φύση από τον πολιτισμό πήρε τέλος.
Από την Δάφνη πήρατε το καραβάκι της επιστροφής. Αυτό το Άγιο Όρος είναι άξιο θαυμασμού, εδώ η πνοή του ανέμου ευωδιάζει λουλούδια και σπαρτά. Θα συναντήσετε και γνωρίσατε αξιοθαύμαστες μορφές.
Αφήνετε πίσω σας την κοινότητα του Αγίου Όρους όπου άνθρωποι κατόρθωσαν να διαφυλάξουν με θυσίες και κόπο όχι μόνο τις θρησκευτικές παραδόσεις αλλά και το μοναδικό φυσικό περιβάλλον της Χερσονήσου, περιβάλλον που όμοιο του δεν υπάρχει σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.
Αφήνετε πίσω σας μια γαλήνη και ένα άρωμα ορθοδοξίας που ίσως σας βοηθήσει να προσεγγίσετε καλύτερα την Ορθοδοξία
Αφήνετε πίσω σας το θαυμαστό Άγιο Όρος, τους τρούλους των ναών, τα κωδωνοστάσια και τα κυπαρίσσια των μοναστηριών, τις ιερές ακολουθίες, τις αγρυπνίες, τις νηστείες και τις πνευματικές εργασίες και πήρατε το καραβάκι του γυρισμού.
Προσπερνάτε την μονή Ξηροποτάμου ένα από τα αρχαιότερα μοναστήρια του Αγίου Όρους , κτισμένο σε περίβλεπτο θέση σε ύψος 200 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας. Η παράδοση θέλει ιδρυτή της μονής την αυτοκράτειρα Πουλχερία που έζησε τον 5ο αιώνα, ενώ σύμφωνα με άλλη πηγή ιδρυτές θεωρούνται οι αυτοκράτορες Κωνσταντίνος Ζ΄ ο πορφυρογέννητος και ο Ρωμανός Α΄ κατά τον 10ο αιώνα. Κτήτορας θεωρείται ο όσιος Παύλος. Το καθολικό τιμά τους Αγίους Τεσσαράκοντα μάρτυρες και το πολυτιμότερο κειμήλιο, τα 2 τεμάχια Τιμίου Ξύλου από τον σταυρό του Χριστού.
Το λεωφορείο σας έφερε και πάλι στην Δάφνη, με την αναχώρηση του φέρρυ για την Ουρανούπολη η περιπλάνηση σας κοντά στον Θεό και την αμόλυντη ακόμη φύση από τον πολιτισμό πήρε τέλος.
Από την Δάφνη πήρατε το καραβάκι της επιστροφής. Αυτό το Άγιο Όρος είναι άξιο θαυμασμού, εδώ η πνοή του ανέμου ευωδιάζει λουλούδια και σπαρτά. Θα συναντήσετε και γνωρίσατε αξιοθαύμαστες μορφές.
Αφήνετε πίσω σας την κοινότητα του Αγίου Όρους όπου άνθρωποι κατόρθωσαν να διαφυλάξουν με θυσίες και κόπο όχι μόνο τις θρησκευτικές παραδόσεις αλλά και το μοναδικό φυσικό περιβάλλον της Χερσονήσου, περιβάλλον που όμοιο του δεν υπάρχει σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.
Αφήνετε πίσω σας μια γαλήνη και ένα άρωμα ορθοδοξίας που ίσως σας βοηθήσει να προσεγγίσετε καλύτερα την Ορθοδοξία
Αφήνετε πίσω σας το θαυμαστό Άγιο Όρος, τους τρούλους των ναών, τα κωδωνοστάσια και τα κυπαρίσσια των μοναστηριών, τις ιερές ακολουθίες, τις αγρυπνίες, τις νηστείες και τις πνευματικές εργασίες και πήρατε το καραβάκι του γυρισμού.
