Quantcast

http://picasion.com/

Ο Αντί-Βεροιώτης σχολιάζει την παράσταση «Αχαρνής» που πραγματοποιήθηκε στη Βέροια!

ΕΝΑΣ «ΣΚΛΗΡΟΣ» ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ «ΙΔΙΑΙΤΕΡΟ» ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΚΛΕΑ
Μια παράσταση Κακλέα είναι πολιτιστικό γεγονός. Είναι αφορμή για συζητήσεις, για έρευνες, για εποικοδομητικό διάλογο, για περισυλλογή, για ξεχωριστή ανάγνωση. Ήδη έχουμε γράψει για ό,τι κόμισε ο καινοτόμος σκηνοθέτης στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων. Φέτος, οι «Αχαρνής» ήρθαν, άφησαν κι έφυγαν. Ενθουσιώδεις εντυπώσεις, μοναδικές εικόνες, εγκωμιαστικά σχόλια...
και, κυρίως, αντιπολεμικά μηνύματα μέσα από σκηνές εξαιρετικής σύλληψης και απόδοσης.Το σύγχρονο «μάτι», η παρούσα πολιτικοοικονομική κατάσταση και το αρχαίο κείμενο σε νεοελληνική διασκευή-δραματουργική επεξεργασία του σκηνοθέτη και της Εύης Σαραγά, απογείωσαν την παράσταση σε κινηματογραφικούς ρυθμούς, δίδαξαν τι σημαίνει σάτιρα στις μέρες μας και πόσο σκληρός είναι ο πόλεμος και οι συνέπειες του.

Τη χρονιά που παίζονται οι Αχαρνής (η παλαιότερη σωζόμενη κωμωδία), ο Πελοποννησιακός πόλεμος, που άρχισε το 431 π.Χ., συνεχίζεται, χωρίς να διαφαίνεται ελπίδα για ειρήνευση. Όλα αυτά τα χρόνια, οι Αθηναίοι της υπαίθρου έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους και ζουν μέσα στα τείχη, όπου τα προβλήματα δεν είναι λίγα, ενώ η αττική ύπαιθρος έχει παραδοθεί στο έλεος των Πελοποννησίων, που σχεδόν κάθε χρόνο εισβάλλουν στην Αττική και καταστρέφουν τα πάντα. Μέσα σ᾽ αυτό το πλαίσιο διαδραματίζεται το έργο. Ένας αγρότης από τις Αχαρνές, με το χαρακτηριστικό όνομα Δικαιόπολις, όταν συνειδητοποιεί ότι δεν υπάρχει ελπίδα για ειρήνη με τις ενέργειες της εκκλησίας του δήμου, θέτει σε εφαρμογή το επαναστατικό του σχέδιο: προχωρεί στη σύναψη ιδιωτικής ειρήνης με τους Σπαρτιάτες. Έτσι, μπορεί, επιτέλους, να ξαναγιορτάσει με την οικογένειά του τα κατ᾽ αγρούς Διονύσια και να χαρεί πράγματα που του στέρησε ο πόλεμος.
Στις αριστοφανικές κωμωδίες του πέμπτου αιώνα υπόκειται ένα -λίγο ως πολύ- σταθερό δομικό σχήμα, στο οποίο προσαρμόζεται -με αποκλίσεις- η πλοκή, που συγκροτείται πάνω σε δυο βασικούς άξονες, τον κωμικό ήρωα και τον χορό. Μια κωμωδία του πέμπτου αιώνα, συνήθως, απαρτίζεται από τα ακόλουθα μέρη: από τον πρόλογο, την πάροδο (είσοδος του χορού και πρώτη επαφή με τον ήρωα), τον αγώνα (καθοριστικής σημασίας για την έκβαση της δραματικής σύγκρουσης συμμετρική αντιπαράθεση δύο προσώπων ή μετώπων), την παράβαση (αυστηρά διαρθρωμένη κατά το μέτρο και το περιεχόμενο αποστροφή του χορού προς τους θεατές), τις ιαμβικές σκηνές (ακολουθία σκηνών με ενοχλητικούς καιροσκόπους ή αυτόκλητους υποστηρικτές) και την έξοδο. Όλη αυτή η δομή στη συγκεκριμένη παράσταση ήταν τόσο ενδιαφέρουσα και καινοτόμα, ώστε το κοινό της Βέροιας παρακολουθούσε με προσήλωση παράταιρη για κωμωδία αριστοφανική. Έλειψαν οι απόπειρες αντιγραφής της μνημειώδους παράστασης του Κουν, που δεν ήσαν λίγες και η πανηγυρτζίδικη ατμόσφαιρα μετά τη σταδιακή επιθεωρησιοποίηση των αριστοφανικών κωμωδιών. Εμφανής η τομή στον λόγο, αφού η απόδοση τόλμησε να κρατήσει καθαρό το αριστοφανικό κείμενο, όχι μόνο από επιθεωρησιακές χροιές και χρήσεις, αλλά και από πάσης φύσεως επικαιρικές αναφορές. Ούτε Μέρκελ ούτε Σόιμπλε ούτε Ζωή –Πρόεδρος Βουλής ή Βαρουφάκης ούτε Τρόικα ούτε Δυο-Νου-Του. Χάρηκε το αυτί και η ψυχή του θεατή. Μερικές «αθυροστομίες» στο στόμα του Χατζηπαναγιώτη χάρισαν γέλιο, μια και ο ηθοποιός μπορεί θαυμάσια να τις υποστηρίξει, χωρίς να γίνεται χυδαίος.

Αντίθετα, έννοιες όπως: ειρήνη, δικαιοσύνη, αξιοκρατία, καθώς οι άνθρωποι έχουν εξευτελίσει στην οικουμένη και η διαστρέβλωσή τους στη χώρα μας έχει πρωταγωνιστικό ρόλο και σήμερα, ο Δικαιόπολις αναλαμβάνει να τις φωτίσει επιχειρώντας ατομικό εγχείρημα . Πρόκειται για πράξη που φέρει την ποιότητα του απελπισμένου, το δικαίωμα της απόγνωσης, αλλά και το σπέρμα του αμοραλισμού, που κυοφορεί κάτι εξόχως επικίνδυνο, στον πυρήνα του κατορθώματος. Από την πράξη του ωφελείται ο ίδιος και η οικογένειά του. Δεν πρόκειται για συλλογική έξοδο από την κατάρρευση της πόλης, αλλά για επιτυχία μιας ιδιωτείας που αποθεώνεται, αλλά δεν προσφέρει. Δεν είναι τυχαίο που ο γεωργός Δικαιόπολις μετά την παράβαση αλλάζει οικονομική βάση και γίνεται μεταπράτης, πωλητής προϊόντων της γης, ένας μπακάλης (αν θέλουμε να το δούμε με αριστερή ματιά). Εργάζεται πάνω σε μια άλλη οικονομική βάση. Από εκείνο το σημείο θα ρυθμίζει τις προσφορές, θα ανοίγει την κάνουλα της ειρήνης, κατά το δοκούν, συντρίβοντας τον Λάμαχο, μία κωμικοτραγική εκδοχή ενός θρασύδειλου, άκαπνου πολέμαρχου, παλαιάς κοπής, ενός θαμπού εθνικιστή. Χωρίς να μακρηγορεί ο σκηνοθέτης, μας τα προσφέρει όλα σε σύγχρονη εκδοχή, δίχως να στύψει τους χυμούς της αριστοφανικής σάτιρας.

Αν πρέπει κάτι να στιγματίσουμε ως επαναλαμβανόμενο είναι η gay κουλτούρα στα άκρα, που μοιάζει σαν ιερή υποχρέωση κάθε σκηνοθέτη- ανοιχτόμυαλου ή παλιομοδίτη- να επαναλαμβάνει. Αδυνατώ να πιστέψω πως ο Γιάννης Κακλέας δεν είχε φαεινή ιδέα. Μάλλον εξαντλήθηκε στους άλλους χαρακτήρες. Ο Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, στυλοβάτης της παράστασης. Εξαιρετικός Δικαιόπολις. Άριστες μεταπτώσεις, επιτυχής έλεγχος, ευτυχώς, της μανιέρας του. Ιδιαίτερα απολαυστικοί και οι Άρης Σερβετάλης ως Ευριπίδης και Φάνης Μουρατίδης ως Λάμαχος. Ασφαλώς και οι υπόλοιποι ηθοποιοί ερμήνευσαν με αξιοθαύμαστο τρόπο ρόλους και χορό. Τα σκηνικά του Μανώλη Παντελιδάκη και τα κοστούμια της Εύας Νάθενα εντυπωσιακά και άκρως λειτουργικά. Η μουσική του Σταύρου Γασπαράτου ατμοσφαιρική, στο πνεύμα της σκηνοθετικής άποψης και μακριά από τις συνήθεις της αριστοφανικής κωμωδίας, δηλαδή στο επιμύθιο γλέντι . Ο σκηνοθέτης στη συγκεκριμένη παράσταση έφερε γιορτή μεν, αλλά και τη μελαγχολία, την αισιοδοξία και τον βαθύ μηδενισμό, το ανέβασμα αλλά και το κράτημα της ψυχής εν μέσω συλλογικής κρίσης.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:

Σκηνοθεσία - απόδοση: Γιάννης Κακλέας.


Δραματουργική επεξεργασία: Εύη Σαραγά.

Σκηνικά: Μανόλης Παντελιδάκης .Κοστούμια: Εύα Νάθενα. Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος . Χορογραφία: Αγγελική Τρομπούκη. Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης.

Μουσική διδασκαλία: Λία Βίσση. Βοηθός σκηνοθέτη: Νουρμάλα Ήστυ

Φωτογραφίες: Μαριλένα Σταφυλίδου. Γραφιστικός σχεδιασμός: Χριστόφορος Χαραλαμπόπουλος.

ΕΠΑΙΞΑΝ: Βασίλης Χαραλαμπόπουλος, Άρης Σερβετάλης, Φάνης Μουρατίδης, Λεωνίδας Καλφαγιάννης , Χρήστος Χατζηπαναγιώτης, Σωκράτης Πατσίκας, Λάμπρος Κτεναβός, Θάνος Μπίρκος, Γιώργος Κοψιδάς, Αγγελική Τρομπούκη, Κώστας Γαβαλάς, Στέλιος Ιακωβίδης, Βαγγέλης Χατζηνικολάου, Αλέξης Φουσέκης, Αχιλλέας Χαρίσκος, Θανάσης Ζερβόπουλος

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΔΗΜΟΦΙΛΕΙΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ